Çocuk Kitapları
Kitap okumak çocuk gelişimi için oldukça önemlidir. Okumanın kişilik ve karakter oluşumundan zihinsel gelişime kadar psikolojik, sosyal, kültürel ve bilişsel süreçlerdeki etkisi yadsınamaz. Çocuğun yaratıcılık ve hayal gücü gelişimindeki en önemli araçlardan biri olan kitaplar pek çok tür, alt tür ve kategoridedir. Bebeklik ve özellikle çocukluk döneminden itibaren kitap okumaya teşvik ve özendirme önemlidir. Hangi türdeki kitapların çocuğa uygun olduğunu belirlemede çocuğun yaşı ve ilgi alanı devreye girer. Bu anlamda hangi yaş grubunun ne tür kitaplar okumaya eğilimi olduğuna ve çocuğun ilgisinin nelere yönelik olduğuna dikkat edilmesi gerekir.Devamını Oku
Hangi yaş grubu ne tür kitaplara yatkın olur?
Her çocuk özeldir ve dolayısıyla kitap seçiminde çocuğun özel ilgi alanına yönelmek esastır. Fakat mental gelişim ve algılama değişkenleri, çocuğun hangi dönemlerde ne tür kitapları anlayabileceğini belirlemiştir. Pedagoglar bu algı düzeylerine göre okunacak kitap türlerini belli kategorilere ayırır. Kitap okuma alışkanlığı kazanımı bebeklikten başlar. 0-3 yaş aralığındakiler dokunma ve dinleme ile öğrenir. Bebeklere yönelik olan renkli ve resimli kitaplarda bebek sayfa çevirmelerini takip eder, resim tasvirlerini dinler ve görsellere dokunarak bunları anlamlandırmaya çalışır. Bu süreç bebek ile ebeveyn arasında bağ kurulmasını da sağlar.
3-6 yaş dönemi
3-6 yaş aralığındaki (okul öncesi dönem) çocuklar için süreç okumaya hazırlık dönemidir. Bu evrede de renkli ve resimli kitaplar tercih edilir. Çocuk kitapta gördüğü harfleri anlamlandırmaya çalışır, harflerin görsel olarak kodlanması ile seslere odaklanır. Bu dönemde küçük masal ve hikâyeler tercih edilmesi önemlidir. Çocuk aynı hikâyeleri tekrar tekrar dinlemek ister ve duyduklarına yönelik sorular sormaya başlar. Sosyal öğrenim süreci devrede olmadığından gerçeküstü masallar yerine gerçek hayata yönelik konu ve karakterleri içeren kitaplar tercih edilir. Çocuklar; araçlar, hayvanlar, bitkiler ve çocukların anlatıldığı kitaplardan hoşlanır.
6-8 yaş dönemi
Bu aralık, çocukların okuma yazma öğrendiği ve dış dünyayı (sosyalleşme) algıladığı dönemdir. Çocuk okuduğundan ve dinlediğinden zevk alır. Öğrendiklerini kavramlaştırmayı, akılda tutmayı ve kullanmayı başarır. Yeniliklere açık olunan bu süreçte ebeveynlerinden bağımsız biçimde okumayı istemeleri önemlidir. Sorgulama yapar ve bağlantı kurarlar; kendi ilgi alanları da şekillenmeye başlar. Onlara kısa, büyük puntolu, basit, kolay anlaşılır, karakter tanıtıcı kitaplar seçmek gerekir. Zira iyi ve kötü, güzel ve çirkin gibi zıt sistemleri kavrama algısına sahiptir.
8-12 yaş dönemi
8-12 yaş arasındaki çocukların ilgi alanı belirgindir. Yaşına uygun olmak kaydıyla kendi seçtiği kitapları okumasına müsaade edilmelidir. Muhakeme yetileri gelişmemiş olduğundan mesaj kaygısı içeren kitaplar tercih edilmez. Çocuğu renkli ya da resimli kitaplardan ziyade farklı yazı biçimlerine sahip resimsiz kitaplara yönlendirmek gerekir. Sözlük gibi öğretici ve kelime hazinesini geliştiren kitapların yanı sıra klasiklerin basitleştirilmiş baskıları bu aralıktaki çocukların gelişiminde olumlu etkiye sahiptir.
Çocuklara uygun kitap türleri nelerdir?
Kitap türleri psikolojik, duygusal, sosyal ve kültürel gelişim anlamında çocuklara etki eder. Doğa tasvirlerinin yer aldığı, hayvan, bitki ve yapılar gibi gerçek dünyada çocuğun gözlemleyebileceği kitaplar genellikle 6-8 yaşa kadar idealdir. Gerçek ve gerçek dışı ayrımının yapılabildiği daha sonraki yaşlar için fantastik öğeler içeren kitaplar tercih edilebilir. Bu, yaratıcılık ve hayal gücü anlamında çocuğa olumlu geri dönüş yapar. Bu süreçte mizah yönü olan kitapların olumlu etkisi de göz ardı edilmemelidir. Önemli olan, çocuğu kitap okumaya teşvik etmektir. Modern hayatın teknoloji bağımlılığından çocuğu korumak adına çocuğu kitap okumaya alıştırmak onu daha bilgili ve bilinçli kılar. Bu anlamda 23 Nisan ya da doğum günü gibi özel zamanlarda çocuğa kitap hediye edilebilir, çocukla birlikte ebeveynler de kitap okuyabilir ki böylece çocuk rol model aldığı ebeveynini örnek alarak okuma isteği geliştirir.