Veri Dedektifi - Sayıların Gizlediklerini Anlamanın 10 Kuralı Tim Harford

“İnsanların her şeye inanacağı bir dünya için endişeleniyorum. Ancak insanların kendi önyargılarından başka hiçbir şeye inanmadığı bir dünya için daha fazla endişeleniyorum.”

Tim Harford

 

En son ne zaman devasa sayıları içeren şaşaalı bir söze denk gelip bunun doğru olup olmadığını merak ettiniz? İstatistikler bize çevremizde olup bitenleri anlatmada vazgeçilmez bir rol oynar. Onlara makalelerde ya da sosyal medyada rastlarız, hatta gündelik konuşmalarda bile sayılar kulağımıza çalınır. Yine de duyduklarımızın doğruluğundan şüphe ederiz.

 

Ne olursa olsun sayılar, doğru ellerde olduğunda, dünyayı güzelleştirme gücüne sahiptir. Yaygın görüşün aksine iyi istatistikler yanılsamadan ibaret değildir. Her ne kadar sihirli olsalar da… İyi istatistiklerin görevi aldatmak değil, gerçeği daha net görmemizi sağlamaktır. Astronot için teleskop, bakteriyolog için mikroskop, radyolog için röntgen neyse, bizim için de istatistik odur. İyi istatistikler, dünyayı anlamamıza yardımcı olur. Tabii biz de üzerimize düşeni yaparsak…

 

Tim Harford, hem ekonomist hem de BBC’nin More or Less adlı radyo programının sunucusu olarak sahip olduğu tecrübeleri bizlerle paylaşıyor. Bize dezenformasyonun, gizlenen gerçeklerin, kötü yapılmış araştırmaların dehlizlerini gösterdikten sonra hepimizi paha biçilmez veri cevherleri ve sayılarla iletişimi kıymetli hâle getiren analizlerin izini sürmeye davet ediyor. Harford’ın geniş karakter yelpazesi; Nazileri kandıran sahte ressamı, Washington’ın en güçlü kongre üyesine âşık olan bir striptizciyi, John Maynard Keynes, Daniel Kahneman ve Florence Nightingale gibi ünlü veri dedektiflerini içeriyor. Veri Dedektifi, güven, merak ve sağlıklı bir düzeyde şüphecilikle çevremizdeki iddiaları nasıl ele alacağımızı gösteriyor.

 

Sayıları anlamanın on temel kuralını (ve bir de altın kuralı) sunan bu sıra dışı ve aydınlatıcı eser, aklıselimle davranarak sayıların nasıl sunulduğu üzerinde dikkatlice düşündüğümüzde gerçekleri anlamanın yolunu kristal berraklığıyla görebileceğimizin altını çiziyor.

 

 

“Tim Harford, dünyamızı aydınlatmak için stratejiler sunan bir dâhi.”

Malcolm Gladwell

 

“Tim Harford, en iyi kurgu dışı yazarlarından biri. Yine kapsamlı ve aydınlatıcı bir eserle karşımıza çıkıyor. İstatistikler, sayılar ve onları nasıl anlamlandıracağımız konusunda bir rehber arıyorsanız ondan iyisini bulamazsınız.” 

Matthew Syed, Karakutu Düşünme Modeli’nin yazarı

  

“Tim Harford en sevdiğim yazarlardan biri. Anlatımı ilgi çekici ve kesinlikle abartılı değil. Karmaşık konuları basit bir dille anlatma yeteneği ise harikulade. Veri Dedektifi de Harford’ın cevherleri arasındaki yerini aldı. Hem bilgilendirici hem de sürükleyici bir kitap.”

Rutger Bregman

 

“Sayıların, mantığın ve gerçek merakın gücü hakkındaki bu eğlenceli ve sürükleyici kitap, Harford’ın deyimiyle, istatistiğin güzelliğine dair ‘hayret duygumu’ uyandırdı.”

Maria Konnikova

 

 “Verilerin bizi nasıl yanılttığını gösteren, ustalıkla yazılmış bir eser…”

The Wall Street Journal

  

“İstatistiklerin dünyayı aydınlatmak için kullanılabileceğini söyleyen Tim Harford çok haklı. Veri Dedektifi, insan olmamızdan kaynaklanan yanılgılarımıza ilaç olacak.”

The New Yorker

 

“‘Bu kitap tam zamanında yazıldı’ ya da ‘Böyle bir kitaba hiç olmadığı kadar ihtiyacımız var’ diyen tanıtım yazılarını ne sıklıkta okuyorsunuz? Kutsal saydığım her şey üzerine yemin ederim ki bu sözler ancak Veri Dedektifi için söylendiğinde anlamını buldu. Olguların, mantığın, sayıların, netliğin ve gerçeğin güzelliğini, doğayı ve toplumu anlamakta neden ve ne kadar önemli olduğunu bize hatırlatan, son derece anlaşılır bir dile sahip, mantıklı, esprili ve alanında uzman Tim Harford’a sahip olduğumuz için çok şanslıyız. Her politikacı ve gazeteci bu kitabı okumalı.” 

Stephen Fry

 

“İstatistiği bilgece kullanmak için son derece eğlenceli bir rehber. Bayıldım.”

Matt Parker, yazar

 

“İstatistiğe âşık değilseniz bu kitabı bitirdikten sonra olacaksınız. Güçlü, ikna edici ve gerçeğe savaş açılan bu zamanlar için ilaç mahiyetinde...”

Caroline Criado Perez, yazar

 

“İstatistiklerle kuşatılmış bir dünyada yaşıyoruz. Peki biri verilere dayalı olduğunu söylediği bir iddiayla geldiğinde ne yapmalıyız? Yılların deneyiminden damıtılan bilgelikle yazılmış bu kitap, duygularımızı incelemekle başlayıp sonunda yanılabileceğimizi kabul etme alçak gönüllülüğüne uzanan on kuralı sıralıyor.”

Profesör David Spiegelhalter

 

“Harford, mantık ve ihtimam söz konusu olduğunda en iyisidir… Net, zekice ve son derece anlaşılır.” 

The Times

 

“Tim Harford’a hiç bu kadar ihtiyacımız olmamıştı. Sohbet havasındaki üslubu ve merak uyandıran anlatıcılığıyla istatistiksel saçmalıklardan gerçeği ayırmak için sağlam bir rehber sunuyor.”

The Sunday Times

 

“Ekonomi ve istatistik alanındaki en iyi iletişimcilerimizden biri olan Harford’dan karakteristik akıcılık, gizli entelektüel derinlik ve alaycı mizahla ele alınan büyük ve birleştirici fikirler.” 

Independent

 

“Harford’ın kitabı, istatistiğin aldatıcılığını basitçe reddetmek yerine, bizi bu yaygaranın ve önyargılarımızın ötesine bakmaya davet ediyor… Kesinlikle okunmalı.” 

Wired

 

“Tim Harford’ın karakteristik zekâsı ve cezbedici anlatımı sayesinde, günlük hayatlarımızda karşımıza çıkan istatistikleri anlama yolunda adımlar attığınızın farkına bile varmayabilirsiniz.”

David Epstein, yazar

 

“Hiç kimse gündelik yaşama dair istatistikleri böylesine eğlenceli ve ilgi çekici bir şekilde anlatamaz.”

Bill Bryson, yazar

 

“Uzun zamandır okuduğum en harika hikâyeler dizisi… Muhteşem…”

Steve Levitt, yazar

 

“Tim Harford, derin ve kapsamlı bilgeliğiyle okuyucuyu öğrenirken eğlendirmeye devam ediyor… zevkli ve aydınlatıcı…”

Cathy O’Neil, yazar

 

“İstatistikler ve veriler gözünüzü korkutuyorsa bu eğlenceli kitabı mutlaka okumalısınız.”

Daniel H. Pink, yazar

 

“Zekice ve faydalı… Zevkle okunan bir eser…”

Financial Times

 

“Büyük bir siyasal ya da çevresel olay meydana geldiğinde medyada çıkan haberlerin size ne söyleyip ne söylemediğini hatırlatacak türden bir kitap…”

Waterstones 

 

“Çevresinde olup bitenleri anlamak isteyenler, Tim Harford’ın eğlenceli istatistik hikâyelerinden daha iyisini bulamazlar.”

Canberra Times

 

“Harford, yetenekli bir bilim iletişimcisi ve harika bir yazar. Yıllardır milyonlarca insana istatistiklere eleştirel yaklaşmayı öğretiyor. Bu sefer çok daha yüce bir göreve soyunuyor: istatistiklere AKILLICA yaklaşmak.”

Cory Doctorow

 

“2020 yılında yazılmış, kaçırmamanız gereken on kitaptan biri… Büyüleyici…”

Mint

 

“Birçok okur için eğlenceli bir kitap… Yeni başlayanlar için istatistiğe giriş niteliğinde…”

Kirkus Reviews

 

“İstatistiklerin aldatıcılığından kaçınmak için merak uyandırıcı bir rehber.”

Indo-Asian News Service

 

“Ekonomist Tim Harford, bu harika kitabında yeni istatistikleri ve verileri daha iyi anlamamız için 10 faydalı taktik veriyor.”

The Daily Telegraph

 

“Sayıları daha net bir şekilde anlamak üzerine kitap yazan ekonomist, iş hayatında ve kişisel hayatınızda daha iyi kararlar vermek için tavsiyelerini sıralıyor.”

Inc.

 

“İstatistikleri bizi aldatmak için kullanacaklara engel olmak amacıyla matematiğin gücünü tekrar halka veriyor.”

The Guardian