Dostoyevski Seti - 5 Kitap Takım Fyodor Mihayloviç Dostoyevski

DELİKANLI

Jüpiter’in silahı yıldırımlardır, ama öyleyken o ne yapıyor, rahat duruyor. Gök gürültüsünü uğuldattığı sık sık işitilmez; öyle ki aptal biri Jüpiter’in uykuda olduğunu sanır. Oysa Jüpiter’in yerine bir edebiyatçıyı ya da bir köylü kadınını oturtun, bakın gök nasıl gürlüyor!

Delikanlı, diğer Dostoyevski eserleriyle benzer izleklerin peşine düşen, Dostoyevski anlatısının temel motiflerini içeren tipik bir Dostoyevski romanı olmanın yanı sıra, derdi ve sözü başka, özgün bir anlatı olma özelliğindedir.

Gençliği ve saflığıyla Budala’nın Prens Mişkin’ini hatırlatan, kolaylıkla Yeraltından Notlar’ın kırklı yaşlarındaki kahramanıyla bağı kurulabilecek Arkadiy Dolgorukiy’i, onlarla benzer düşünce ve çelişkiler arasında, yakından tanıma olanağı buluyoruz. Artık bir çocuk değil belki ama henüz bir yetişkin de olmayan Arkadiy Dolgorukiy’in, irin gibi taşıdığı çocukluk öfkesi ve delikanlılık heyecanıyla attığı adımları izlerken, bir Dostoyevski anlatısından beklemediğimiz şekilde, şefkat duygusuna kapılıyoruz. Belki başka hiçbir eserinde kahramanı için bu denli yoğun bir şefkat talebi olmayan Dostoyevski, bir açıdan, Arkadiy Dolgorukiy karakteri nezdinde geçmiş tüm roman kahramanlarını anlamamızı sağlamaya çalışıyor gibidir.

Dostoyevski, Arkadiy üzerinden, karmaşanın hüküm sürdüğü, ahlaki temelleri sarsılmış, iyi ile kötü arasındaki sınırı belirsizleşen Rus toplumsal yaşantısına açık bir eleştiri yapmaktadır. Arkadiy bir yandan geleneğin simgesi Makar Dolgorukiy’e hayranlık duyar, diğer yandan bir entelektüel olan Versilov’a öykünürken; Rusya için iki gelecek timsali çiziliyor gibidir önümüzde. Ama Dostoyevski, Arkadiy’e yaşattıklarıyla, Rusya’nın geleceğini bambaşka bir şeyin şekillendireceğini gördüğünü söyleyecektir.

Unutulmaz Versilov karakteri ve çerçevesi çizilen baba-oğul ilişkisi ile Delikanlı, Karamazov Kardeşler’in de müjdecisi gibidir...

Klasik edebiyat tutkunları için, Leyla Soykut Türkçesiyle…

 

SUÇ VE CEZA

Nice kuşağa Suç ve Ceza'yı sevdiren Hasan Âli Ediz'in eşsiz çevirisi, uzun bir aradan sonra yeniden okurlarla buluşuyor… Dostoyevski'nin başyapıtı Yordam Edebiyat'ta!

'Hemen şimdi bir şeyler yapmak gerek,' diye söylenir Raskolnikov. 'Ne olursa olsun bir şeyler yapmak için karar vermek ya da büsbütün yaşamaktan vazgeçmek...'

Yoksul ve onurlu Raskolnikov'un tavan arasındaki öğrenci odasında yaşadığı ikilem ve sonrasında tasarladığı cinayet Rusya'da bir fırtınanın kopmasına neden olmuştu. Suç ve Ceza farklı dillere çevrildiğinde, yazarı Dostoyevski'yi dünya edebiyatının zirvesine taşıdı. Yüz elli yıllık bu başyapıt hâlâ en çok sevilen ve en çok okunan romanlar arasında. Çünkü zaman, Suç ve Ceza'nın ele aldığı meseleleri eskitemedi. 

İyi ile kötü arasındaki savaş bugün de sürüyor ve bir zamanlar Raskolnikov'un yaptığı gibi, modern dünyada insan olmanın anlamı ve eylemlerimizin ahlaki sonuçları üzerinde düşünmeyi sürdürüyoruz. Sözüm ona yüce bir amaç uğruna her türlü fenalığı, en ufak bir pişmanlık duymadan yapmaya hazır olanları gördükçe sahici bir yüzleşmenin değerini bir kez daha kavrıyoruz.
Yordam Edebiyat, Suç ve Ceza'yı usta çevirmen Hasan Âli Ediz'in Rusça aslından yaptığı çeviriyle sunuyor.

 

KARAMAZOV KARDEŞLER CILT I

Rus edebiyatının Puşkinler, Tolstoylar, Turgenyevlerle “soylu edebiyatı” halini aldığı 19. yüzyıla, yoksulluğun, acziyetin, suçun, sokağın, “halkın” sesini yüklenerek damgasını vuran büyük yazar Dostoyevski’nin ölmeden önce yazdığı son romandır Karamazov Kardeşler. Tüm edebî veriminin doruk noktasıdır. Karamazov Kardeşler, yazarın inanç ve akıl çelişkisini işleyişi bakımından, roman türünün diğer örneklerinden çok İlahi Komedya, Faust gibi metinlerle karşılaştırılabilir. Romanın bir diğer önemi, Rus aile yapısındaki (Dostoyevski’nin daha önce Delikanlı romanında işaret ettiği) bozulmayı iyice gözler önüne sermesidir.

İçkici, şehvet düşkünü, ahlaksız bir babanın, oğullarından biri tarafından öldürülüşü, romanın hikâyesini oluşturur. Ancak bu cinayet bile, adalet kavramının tartışıldığı zeminlerden sadece biri olacaktır. “Tanrı varsa dünyada neden adalet yok?” sorusunun, aynı zamanda derin bir acının yansıması olduğunun ifadesi gibidir tüm roman. Dünyanın her yerinden, aralarında Freud, Einstein, Kafka, Camus, Sartre’ın da sayılabileceği geniş bir okur kitlesine, ilerleyen yıllarda da edebiyat ve felsefede yeni akımlara öncülük edecektir. Yordam Edebiyat bu büyük eseri, usta çevirmen Leyla Soykut’un Türkçesiyle sunuyor.

 

KARAMAZOV KARDEŞLER CILT II

Rus edebiyatının Puşkinler, Tolstoylar, Turgenyevlerle “soylu edebiyatı” halini aldığı 19. yüzyıla, yoksulluğun, acziyetin, suçun, sokağın, “halkın” sesini yüklenerek damgasını vuran büyük yazar Dostoyevski’nin ölmeden önce yazdığı son romandır Karamazov Kardeşler. Tüm edebî veriminin doruk noktasıdır. Karamazov Kardeşler, yazarın inanç ve akıl çelişkisini işleyişi bakımından, roman türünün diğer örneklerinden çok İlahi Komedya, Faust gibi metinlerle karşılaştırılabilir. Romanın bir diğer önemi, Rus aile yapısındaki (Dostoyevski’nin daha önce Delikanlı romanında işaret ettiği) bozulmayı iyice gözler önüne sermesidir.

İçkici, şehvet düşkünü, ahlaksız bir babanın, oğullarından biri tarafından öldürülüşü, romanın hikâyesini oluşturur. Ancak bu cinayet bile, adalet kavramının tartışıldığı zeminlerden sadece biri olacaktır. “Tanrı varsa dünyada neden adalet yok?” sorusunun, aynı zamanda derin bir acının yansıması olduğunun ifadesi gibidir tüm roman. Dünyanın her yerinden, aralarında Freud, Einstein, Kafka, Camus, Sartre’ın da sayılabileceği geniş bir okur kitlesine, ilerleyen yıllarda da edebiyat ve felsefede yeni akımlara öncülük edecektir. Yordam Edebiyat bu büyük eseri, usta çevirmen Leyla Soykut’un Türkçesiyle sunuyor.

 

YERALTINDAN NOTLAR

Yirminci yüzyıl edebiyat ve felsefe tarihinde Yeraltından Notlar kadar büyük etki yaratmış, sık referans gösterilmiş ve üzerinde durulmuş çok az metin vardır. “Yeraltı Adamı” kısa sürede çağdaş kültürün söz haznesinin ayrılmaz bir parçası oldu ve Hamlet, Don Quixote, Don Juan, Faust gibi ölümsüz kahramanlar arasında yerini aldı. Nietzsche felsefesi, Freudizm, ekspresyonizm, sürrealizm, varoluşçuluk gibi pek çok çağdaş düşünce akımının taraftarı Yeraltından Notlar’ın adsız kahramanını kendi yandaşı olarak gördü. 
Hem felsefi ve politik bir polemik metni, hem toplumsal bir hiciv, hem de nörotik bir bireyin psikolojik tahlili olan Yeraltından Notlar, Dostoyevski’nin olgunluk dönemine ait büyük ideolojik romanlarının âdeta bir girişi, prelüdüdür. Burada ortaya atılan pek çok soru ve tez, Suç ve Ceza, Budala, Ecinniler, Delikanlı ve Karamazov Kardeşler romanlarının konularını oluşturacaktır.
Nuri Yıldırım’ın Rusça aslından yaptığı yepyeni çeviriyle Yeraltından Notlar, okunmayı hak eden kitaplardandır. 
Bildiğiniz gibi, akıl güzel bir şeydir, beyler, buna şüphe yok, fakat akıl yalnızca akıldır, o kadar! İnsanın yalnızca düşünme, akıl yürütme melekesini kullanmasına fırsat verir, onu tatmin eder; halbuki arzu bütün bir hayatın, yani, aklıyla, dürtüleriyle, hevesleriyle bütün bir insan hayatının tezahürüdür. Gerçi hayatımızın bu tezahürü kısmen değersiz, sefil bir görünüm sergileyecektir, ama ne olursa olsun yine de hayattır, sadece bir karekök alma işlemi değildir.

 

(Tanıtım Bülteninden)