Şiiri Eleştiriyle Karşılamak Cemil Okyay

Bizde edebiyat eleştirisi, büyük ölçüde bizzat yazarların çabalarıyla ilerledi; bugün de durum değişmiş değil. Bu alanda akademiden gelen katkı sınırlıdır, inceleme/çözümleme ekseninde kalır. Şiir eleştirisindeki gelişim ise çok daha yavaştır; Batı’da kurumsal bir yapı halinde ve disiplinler arası yoklamalarla yerleşen eleştirel söylem, özellikle şiir konusunda güçlü kuramsal dayanaklara sahiptir. Bütün bu eleştirel sürecin gerisinde, elbette modern
resim dolayında ortaya çıkan ilişkilerin, alımlayıcıya dönük bir ihtiyacın yattığını biliyoruz. Bugün ise Batı’da eleştirel metinler,söylem ve içerik olarak bir edebiyat türü niteliğindedir.

Modern şiirdeki dramatik söylemsel kırılma, okur açısından eleştiriyi zaten bir zorunluluk düzeyine taşımıştır. Şiirin gereksindiği disiplinlerden ( psikanaliz, antropoloji, sosyoloji, tarih, siyaset, mitoloji, felsefe vb.) haberli bir eleştirel donanım,alımlama estetiğinde poetik/semantik idrak bakımından şiir okuru için el feneridir. Günümüz Türk şiiri tema, konu ve dilsel tasarruf bakımından çok yönlüdür; âdeta bir delta görünümündedir. Buysa şiir eleştirisi için hem bir imkân, hem bir güçlük demektir. Belki de bu gerilim nedeniyle, sınırlı da olsa güçlü bir eleştiri damarı oluşmaktadır.Henüz olgun bir kurumsal düzeye ulaşılmasa da,tekil imzalar düzeyinde parlak metinler okuyoruz.

Cemil Okyay da, son dönem şiir eleştirisi konusunda dikkat çeken çalışmalarıyla biliniyor. Özellikle günümüz Türk şiirinde farklı şiirsellere sahip şairler üzerine, derinlikli okumalarla ve disiplinler arası örgülerle ilerleyen metinler yayımlıyor. Bunların topluca okunması, şiir ortamındaki eleştirel donanımın anlamlı bir bütünlüğe taşınmasına, teoriyle sınanmış kurumsal bir yapıya kavuşmasına ve özellikle akademik düzeyde belirgin gecikmenin telâfisine büyük katkısı olacaktır. Cemil Okyay’ın kitap bütünlüğündeki bu çalışması, günümüz Türk şiiri için bir kerteriz olmanın yanında, doğrudan şairler ve okurlar için de , “metnin ve okurun niyeti” ötesinde, “ eleştirinin niyeti” düzeyinde kıymetli yazılar içermektedir.

(Tanıtım Bülteninden)