Roman ve Öyküde Zaman Yöntem ve Uygulama Seçil Dumantepe

Arka Kapak Yazısı (Tanıtım Bülteninden)

 Elinizdeki kitabın amacı, Batı’da zaman incelemeleri konusunda günümüzde de geçerliliğini koruyan en temel yaklaşımları anlaşılır ve sistemli bir şekilde ortaya koymak, üzerinde tartışılması bitmiş belli kuramsal konuların Türk edebiyatı araştırmalarında kullanılabilir hâle gelmesine katkıda bulunmaktır.

Şimdiye kadar, Türkiye’de roman ve öykü gibi anlatı metinlerinde zaman konusunun tek başına ele alındığı bir çalışmanın olmayışı nedeniyle, kitap esas olarak bu konuya bir giriş niteliği taşımaktadır. Bu nedenle kapsamlı bir girişten sonra, sözcük, cümle, sözce gibi metnin en küçük dilsel birimlerinden başlayarak zamanın bir anlatı metninde nasıl karşımıza çıkabileceği betimleyici bir biçimde sunulmaya çalışılmıştır. Böylelikle bu giriş çalışmasında sunulan zamanla ilgili başlıca kavramların, ileride yapılacak olan daha sınırlı ve ayrıntılı incelemelere de zemin hazırlaması hedeflenmiştir.

Kitapta anlatıda zamanı ele alırken yapılan kuramsal açıklamalar, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Yaz Gecesi” adlı hikâyesi üzerinde somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Daha kolay ve bütüncül olarak kavranabilmesi açısından seçilen hikâye, zamansal yapısı yönünden en belirgin yönleriyle değerlendirilmiş, hikâye ile zaman arasındaki en temel ilişkiler gösterilmiş, sadece çözümlemeye katkı sağlayan ayrıntılar üzerinde durulmuştur.