Öjeni Ş. Enes Ayata

İnsanın Kendi Yaratıcısı Olma Arzusunun Bilimsel Manifestosu
Ö J E N İ

Elinizdeki bu kitap modern dünyanın temellerini sarsan entelektüel bir depremin merkez üssünü oluşturuyor. Charles Darwin'in kuzeni olan dâhi istatistikçi ve kâşif Francis Galton, "iyi doğum" anlamına gelen öjeni kavramını bu eserle sistemleştirdi. Darwin'in evrim teorisini, modern istatistiğin soğuk rasyonalitesini ve cüretkâr bir sosyal mühendislik vizyonunu eşi benzeri görülmemiş bir şekilde bir araya getiren bu makaleler bütünü, yayınlandıkları andan itibaren tüm ilgiyi üzerlerine çekti. İnsan türünün kalıtsal niteliklerini bilimsel yöntemlerle "ıslah etme" projesi olan öjeni; kısa sürede Amerika'dan İskandinavya'ya, ilerici aydınlardan muhafazakâr siyasetçilere kadar geniş bir yelpazede yankı bularak bilimsel meşruiyet zırhına bürünmüş küresel bir harekete dönüştü.

Öjeni, yalnızca tarihsel bir belge değil; aynı zamanda genetik mühendisliğinden yapay zekâya, kişiselleştirilmiş tıptan günümüzün en hararetli insan geliştirme (enhancement) ve transhümanizm tartışmalarına uzanan modern arayışların da köklerini barındıran bir başlangıç noktası.

Bu öncü metnin tarihsel önemini ve günümüzdeki yankılarını anlamak için bir pusula niteliği taşıyan kapsamlı önsöz ise, Ömer Alkan tarafından bu özel baskı için kaleme alındı. Alkan'ın analizi, öjeninin doğuşundan 20. yüzyıldaki uygulamalarına, oradan da günümüzün "liberal öjeni" ve Silikon Vadisi'nin "insan-ötesi" vizyonlarına evrilen kesintisiz güzergâhı tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor.

Galton'un Öjeni'si, sonuçlarını yargılamanın ötesinde, insanın kendi evrimine müdahale etme arzusunun entelektüel ve pratik sonuçlarını anlama yolculuğunda atlanması imkânsız, temel bir başvuru kaynağı.
Fihrist olarak böylesi bir şöhrete sahip bir klasiği Türkçeye kazandırmaktan dolayı mutluyuz.
İyi okumalar dileriz.

(Tanıtım Bülteninden)