Masalların Tematik Çözümlemesi Fevziye Alsaç

Masallar onu yaratan/söyleyen insanın/toplumun duygu ve du¨şu¨nce evrenini sembollerle ifade eden yoğun anlatılardır. İnsanlığın tarihi olarak tecru¨be ve imajlardan beslenen mitolojik köken bilgisi ve evrensel semboller du¨nyası masalın tematik ifadeleridir. Tema/izlek, anlatının kurgusunda işlenen temel konu/ifade/du¨şu¨nce olarak anlam kazanır. İnsanın kendini tanıma öyku¨su¨ ve hiçliğini varlığa evrilterek kendini ebedî kılmasıyla temalar sanatsal bir forma dönu¨şu¨r. Masallar insanın/insanlığın ontolojik doğumunu/kendini öğrenme su¨recini içeren öyku¨lerdir. Her bir öyku¨, mitik dönemdeki inanış ve du¨şu¨ncelerin sembol diliyle tezahu¨r ettiği bir temayla somutlaşır. Masal ve masal temaları insanın sonsuz yolculuğuyla ezelî imgeler oluşturur. İnsan/insanlık, ilk gu¨nahın işlenmesiyle yeni bir mekânda yaşam tecru¨belerini tematik anlatılarla somutlaştırır. Bu ve diğer temalar masallarla korunan arketipik kutsal öyku¨lerdir. Çalışmada “İlk Gu¨nah/Du¨şu¨ş/Yasak Meyve”, “Yu¨zleşme/Anneye Dönu¨ş/Masumiyet”, “Vahyî Söylem/Nutuk/Kehanet”, “Zıtların Ahengi/Vahdet-i Vu¨cud/Du¨zenleyici Karşıtlar”, “Yeniden Doguş/Ontolojik Doğum/Dönu¨ştu¨ru¨cu¨ Kavşak”, “Gizli Hazine/Bu¨yu¨k Ödu¨l/Kendi Olmak”, seklinde du¨zenlenen ana başlıkların yanı sıra diğer alt başlıklarda ana başlıklar doğrultusunda masallarda izlenen ortak temalardır. Bu temalarla masalların özu¨nu¨ oluşturan insanın varoluş öyku¨su¨ne dair asıl gerçekler göstergesel işaretler olarak okunmuştur. Simgesel göstergeler olan zıtların ahengi, yeniden doğuş, gizli hazine/bu¨yu¨k ödu¨l nedir vb. soruların cevabıyla masal du¨nyasında insanlığın ilksel dönemlerine ve tecru¨belerine tanıklık edilir. Özelde Tu¨rk masallarının genelde ise insanlığın tarihini oluşturan temaların işlendiği bu çalışma içerik ve yöntemiyle öteki ve beriki du¨nya u¨zerine kurulu temaların ayrıntılı bir incelemesidir. Tematik içeriklerle varmış yokmuş sonsuz zaman diliminde masallar, insanlığın tarihine perdeyi kaldırarak gerçeği felsefik, psikolojik sosyolojik yönleriyle ifade eder.

(Tanıtım Bülteninden)