Giresun Halkevi ve Bilgi Irmağı Aksu Dergisi Hilal Özkaya

Halkevleri, Türkiye’deki erken cumhuriyet dönemi aydınlanmasının en önemli unsurlarından biridir. Tanzimat’tan beri devam eden uygarlaşmanın II. Meşrutiyet’ten sonra kuramsal alt yapısı Ziya Gökalp gibi aydınlarla tamamlanmıştır. Bir öze dönüş hareketi olan “Halka Doğru” anlayışı, dilde, fikirde ve siyasette Türkçülüğün daha etkin olarak yer almasını sağladı. Milli değerlerin kıymetlenmesiyle birlikte Osmanlı aydınlarında yeni bir bakış açısı ortaya çıktı. Nihayet vatanın ve milletin kurtuluşu da ancak halkla birlikte hareket ederek sağlandı. Millî mücadeleyle düşmanın vatan topraklarından çıkarılması, yeni bir devletin kurulması da yine halk iradesiyle yapıldı. Yeni devletin “Halkçılık” ve “Türkçülük” ilkeleri, bu anlayış doğrultusunda oluşturuldu. Ancak büyük bir çoğunluğun kırsalda yaşaması ve devletin imkânlarından haberdar olamaması, devletin çağdaş uygarlıklar seviyesine çıkarken halkla yakın olmasını engellemekteydi. Bu anlamda devlet, halk okulu işlevini görmesi için Halkevlerini kurdu. Halkla devleti birleştiren bu kurumda devlet halktan; halk devletten yararlanacaktı. Büyük bir eğitim seferberliği yapılacak, aydınlanma sağlanacak, yüzyıllardır devam eden bilgisizlik ve geri kalmışlık son bulacaktı. Bu arada devlet, kendi kurumunda yeni ideolojiyi halkına anlatacak, bağımsızlık ve cumhuriyetin coşkusuyla yerli sanayi, yerli üretim, yerli edebiyat oluşturulacaktı. Nitekim ülkede hızla çoğalan Halkevleri ve Halkodaları 9 şubede önemli çalışmalar yaptı. Yapılan faaliyetler, çoğunlukla süreli yayınlarla daha geniş kitlelere ve gelecek nesillere ulaştırıldı.

Bu kitap, cumhuriyetin kazanımlarına büyük bir heyecanla sarılan Giresun halkının Halkevleri ve onun yayın organı olan Aksu dergisini söz konusu etmektedir.     

“Halkevi dergileri, çoğu yazar ve şair için bir okul olmuştur. Türk edebiyatının ünlü eleştirmenlerinden olan Fethi Naci’nin ilk yazısı Aksu’da yayınlanır. Yine zamanının tanınmış öykücülerinden olan Naim Tirali’nin dergide hikâyeleri bulunur. Aksu sayfalarında, Giresun’un yerel kıymetlerinden olan Can Akengin, Bahtiyar Dayımoğlu, Ali Avni Öneş, Osman Turgut Pamirli, Kemal Peker, Behzad Sinopluoğlu gibi keşfedilmeyi bekleyen önemli isimler olduğu görülür. Bu isimler üzerine yapılacak olan bilimsel çalışmalar Giresun ve Türk kültür hayatına önemli bir katkı olacaktır. “

(Tanıtım Bülteninden)