1981 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimi Ankara Batıkent Kürşad Bey İlköğretim Okulu'nda liseyi ise 1998 yılında Ankara Batıkent Mobil Lisesi'nden mezun olarak tamamladı.
Soylu, lise 2. sınıftayken kişisel bir merak sonucu ünlü Türk denizcisi Piri Reis'in hayatı ve haritasına yönelik araştırmalar yaptı. Bu araştırmalarını daha fazla geliştirebilmek ve destek alabilmek için Milli Eğitim Bakanlığı'na sundu. Liseden mezun olur olmaz dönemin Milli Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay tarafından kendisine maddi imkânlar verilerek "Piri Reis Projesi" adı altında Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü'nde araştırma imkânı sağlandı. Metin Soylu yaklaşık yedi yıl Piri Reis'in hayatı ve araştırmaları üzerine incelemelerde bulundu.
Dünya'da ilk kez Piri Reis'in parçalanmış olan haritasını tamamlayan genç araştırmacı, bu sonuçları ilk olarak Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde (ODTÜ) 10 Ağustos 1999 tarihinde vermiş olduğu konferans ile birlikte kamuoyuyla paylaştı. Projesini, 14 Ekim 1999 tarihinde Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla Nasa Uzay Araştırmaları Merkezi'ne gönderdi. Türk Amirali Piri Reis'in hayatı ve haritası ile ilgili çalışmalarını bir kitapta toplamaya karar verdi.
Piri Reis Haritasının Şifresi ve Piri Reis'in Hazineleri adlı kitaplarla okuyucularının karşısına çıkan Metin Soylu, bugüne kadar Kocaeli Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Dumlupınar Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi gibi pek çok üniversitede Piri Reis konusunda konferanslar gerçekleştirerek büyük yankı uyandırdı.
17 Ağustos 1999 Marmara Depremi sonrasında Türk halkının doğal afetler üzerine daha fazla ilgi duyması ve özellikle üniversite öğrencilerinin Afet Gönüllüsü birer birey olarak toplumda daha etkin rol oynaması için Afet Okulu Projesi'ni kaleme alan Soylu, bu konudaki düşüncelerini Afet Okulu adlı kitabında topladı. Türkiye'nin En Büyük Gönüllü Hareketi sloganı ile www.afetokulu.com adlı web sitesini kurarak kamu yararına yönelik çalışmalar başlattı. Araştırmacı Yazar Metin Soylu'nun son eseri belgelere dayalı gerçek bir kahramanlık öyküsü olan Yüzbaşı Mehmet Muzaffer'dir.
