Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukukunda Kalıcı Bir Çözüm Olarak Yerel Entegrasyon Cansu Kaya

Bireyin yoksun kaldığı ulusal korumanın ikamesi olarak kabul edilen uluslararası koruma, ancak kişinin kalıcı çözüme ulaşması ile sona erer. Uluslararası hukukta geleneksel olarak benimsenmiş üç kalıcı çözüm türü gönüllü geri dönüş (voluntary repatriation), yeniden yerleştirme (resettlement) ve yerel entegrasyondur (local integration). Devletler uluslararası korumanın sona ermesi için kalıcı çözüm türlerinden en çok gönüllü geri dönüşü tercih etmektedirler. Ancak çoğu zaman menşe devletteki olumsuz şartların devam etmesi bireylerin ülkelerine güvenli ve insan onuruna uygun biçimde geri dönmesine imkan vermemektedir.

Diğer bir çözüm türü olan başka ülkeye yeniden yerleştirme ise, yerleştirilecek devletlerin çoğunlukla güvenlik ve ekonomik endişeleri ile gönülsüz davranmalarından dolayı gerçekleştirilememektedir. Bu durumda ülkesine dönemeyen ve başka ülkeye de yerleşemeyen kişilerin yıllar süren sürgün hallerine çözüm bulunması için yerel entegrasyon en uygun çözüm türü olabilmektedir. Sığınma ülkesindeki bireyler için kalıcı çözümü sağlayacak süreç olan yerel entegrasyon hukuki, ekonomik, sosyal ve kültürel süreçten oluşmaktadır. Çalışmada yerel entegrasyon çözüm türünün yalnızca hukuki süreci anlatılmıştır. Bu kapsamda entegrasyon hakkı, ikamet hakkı, barınma hakkı, aile birleşimi hakkı, sosyal yardım ve sağlık hakkı, çalışma hakkı ve eğitim hakkı ile ilgili inceleme yapılmıştır.

Yapılan incelemede hakların uluslararası ve bölgesel metinlerde düzenlenme şekillerinin yanı sıra ulaşılabildiği ölçüde çağdaş devlet uygulamalarına da yer verilmiştir. Devamında üç kalıcı çözüm türünün Türk hukukundaki gelişimi üzerine açıklamalar yapılarak yerel entegrasyon çözüm türünün Türkiye'deki hukuki boyutu ele alınmıştır. Çalışmanın sonuç kısmında ise benimsenen yerel entegrasyon tanımı üzerinden Türkiye'de entegrasyon çözümü farklı ihtimaller değerlendirilerek tartışılmıştır.

(Tanıtım Bülteninden)