Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Sürecinde Ölçme ve Değerlendirme Gökhan Çetinkaya

Ölçme ve değerlendirme, öğretme ve öğrenme sürecinin en temel bileşenlerinden biridir. Amacına göre ölçme ve değerlendirme biçimlendirici ve sonuç özetleyici olmak üzere iki ulamda tanımlanabilir. Biçimlendirici değerlendirme öğrencinin hedef kazanımları ve becerileri edinmesi sürecinde önemli bir etkinlik kaynağıdır. Bu yönüyle süreç odaklı bir ölçme ve değerlendirme yaklaşımıdır. Sonuç özetleyici değerlendirme ise süreç sonunda öğrencinin gelişim durumu konusunda önemli bir bilgi kaynağıdır. Ölçme ve değerlendirme aracının yapılandırılmasında değerlendirme görev biçimleri işe koşulur. Biçimlendirici ya da sonuç özetleyici değerlendirmenin geçerliği ve güvenilirliği yanında öğrenme sürecine etkisini belirleyen en önemli etmen değerlendirme görev biçimleridir. Yabancı dil öğretiminde temel amaç bireye iletişim becerileri kazandırmaktır. Bu yüzden değerlendirme sürecinde bilgiye değil öğrencilerin iletişim becerilerine odaklanılması gerekir. Bu nedenle kullanım becerilerinin yetkin bir biçimde ölçülmesi ve değerlendirilebilmesi için hedef becerinin özelliklerine uygun değerlendirme görev biçimleri işe koşulmalıdır. Bu kitapta ilk olarak ölçme ve değerlendirme kavramlarına çeşitli açılardan değinilmiştir. Dört temel dil becerisi, anlama ve anlatma becerileri olmak üzere iki ulamda ele alınmıştır. Her becerinin kuramsal temeli açıklanmış ve değerlendirme sürecinde becerinin temel doğasının önemine vurgu yapılmıştır. Her becerinin alt bölümünde, o beceri sürecini değerlendirme sürecinde işe koşulabilecek görev biçimlerine açıklama getirilmiş ve örnek verilmiştir. Dilbilgisi ve sözvarlığının değerlendirme süreci ayrı bir başlık altında ele alınmıştır. Devam eden bölümlerde tamamlayıcı değerlendirme araçlarına, dereceli değerlendirme araçlarına ve denetim dizelgelerine örnekler verilmiştir. Son olarak döngüsel etki kavramı değerlendirme sürecine yönelik olumlu ve olumsuz etkisi çerçevesinde tartışılmıştır. Kitabın temel amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretim sürecinde ölçme ve değerlendirmeyle ilgili yaklaşımları, araçları özetlemek böylece okura hem uygulama hem araştırma için bakış açıları sunmaktır. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Sürecinde Ölçme ve Değerlendirme; dinleme, okuma, konuşma ve yazma eğitimi, dilbilgisi ve sözcük dağarcığını ölçme ve değerlendirme konularına genel bakış sağlayan bir kitaptır. Bunun yanında kitapta tamamlayıcı değerlendirme araçlarına, dereceli değerlendirme araçlarına, denetim dizelgelerine ve döngüsel etki kavramına yer verilmiştir. Kitabın önemi yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sürecinde ölçme ve değerlendirme konusunu içeren lisans ve lisansüstü derslere, öğretim ortamlarına yapacağı olası katkı açısından belirginleşmektedir. Ayrıca araştırmacıların ve lisansüstü öğrencilerin çalışmalarının kuramsal çerçevesini tasarlamaları, ölçme aracını geliştirmeleri için de kaynak aracı olarak kullanılabilir.  

(Tanıtım Bülteninden)