Uluslararası Film Festivalleri ve Anlatı Ekseninde Yerçekimsiz Dünya Sineması Lalehan Öcal

Uluslararası film festivalleri, nadide seçkileri ile küresel seyirciye farklı dünyaların alışılmadık hikâyelerini sunar. Egemen bilme biçimlerinin hâkimiyetindeki anaakım filmlerin bildik dünyalarına herkes aşinadır ve bu öyküler Batının izleriyle doludur. Yerel öyküler ise Batının dışına, ötesine işaret eder. Batı-dışı karakterlerle örülü filmler, Batı-dışının bilgisini küresel kültürel platformlara taşır. Dünya sinemasının göründüğü film coğrafyalarını Batılı büyük festivaller belirler.

Festivaller, görünür kılmadan Batı-dışı sinemalar görünmez. Batı-dışı anlatıların, görünür kılınmaya uygun özelliklerini belirleyen festival seçkisi, tarihe geçecek filmleri de tayin eder. Dünya tarihi gibi sinema tarihini de yazan Batı, Batı-dışına ait filmlerin festival ağı içindeki yolculuğunun da, dünya pazarına çıkacak talihlilerin de belirleyici aktörüdür. Festivaller seçip kabul ettikleri, geçiş izni verdikleri anlatılarla dolaylı olarak, fonlarla destekledikleri anlatılarla ise doğrudan bağımlı bir üretim sistemi kurarlar.

Festivallerle görünür kılınan, fonlarla desteklenmiş birçok örnek, ayrımcılıkları ve küresel eşitsizlikleri, diktatörlük ve darbeleri, zorbalık ve mağduriyetleri Batı’nın dâhil olmadığı uzaklıklara yerleştirir, yerel kültürel kaçışları egzotikleştirir. Filmleri, anaakıma alternatif festival pazarında meta, vitrinlerinde ise sanat eseri olarak sunan çelişkili yapısıyla uluslararası film festivalleri, kültür ve bilgi yayan bir enstrümandır.

Uluslararası Film Festivalleri ve Anlatı Ekseninde Yerçekimsiz Dünya Sineması kitabı, filmlerin ideolojik bir aygıt olarak işlemesini sağlayan bu enstrümanın kurumsal yapısı ile anlatılara sinmiş manipülasyon ve temsil iktidarını, bilme biçimlerini ören tarihsel katmanları eleştirel yaklaşımlarla ifşa etmekte, kültürel üretim süreci ve metinlere yansıyan müdahaleyi kavramanın yollarını aramaktadır.

(Tanıtım Bülteninden)