Türk Tarih Kurumu Yayınları Türk Tarih Kurumu Yayınları 1642 Tarihli Erzurum Eyaleti Mufassal Avarız Defteri 1

Osmanlı Devlet'inde vergi mükelleflerini tespit etmek gayesiyle belirli aralıklarla tahrirler yapılmış ve bunun sonucunda tahrir defterleri hazırlanmıştır
16
yüzyılın sonlarından itibaren avarız vergisinin olağan hale gelmesi üzerine avarız tahrirlerinin önemi artmıştır
17
yüzyılda klasik tahrirlerin yerini avarız tahrirleri almıştır
Mufassal avarız defterleri icmal avarız defterleri ve klasik dönemin en önemli kaynakları olan tapu
tahrir defterlerinden daha fazla ayrıntılar ihtiva etmektedir
Avarız defterleri üzerine yapılan çalışmalar son yıllarda önem kazanmıştır
Elinizdeki bu çalışma 17
yüzyılın önemli bürokratlarından Erzurumlu Cafer Efendi tarafından hazırlanmış olan Erzurum Eyaletine ait 1642 tarihli mufassal avarız defterinin Erzurum Kazası ile birlikte Tortum, İsbir, Pasin ve Hınıs kazalarının transkripsiyonu ve değerlendirilmesini ihtiva etmektedir
Defterde bahsedilen kazalardaki avarız mükelleflerinin isimleri sakin oldukları mahalle ve köylere göre kaydedilmiş muaf durumda olanlar ve muafiyet nedenleri ayrıca belirtilmiştir
Bazı yerleşim birimleri ise vakıf olarak kaydedilmiştir
Bu Defter sayesinde 1642 tarihinde Erzurum Eyaleti'ne ait kazaların idari, sosyal, iktisadi, demografik yapısı hakkında önemli bilgilere ulaşılmıştır
Bu çalışma tarih, coğrafya ve diğer sosyal bilim dallarındaki araştırmacılara veri niteliği taşımaktadır
Siyakat yazısı okumakta güçlük çeken araştırmacılara Erzurum ve kazalarına ait araştırmalarında kullanabilecekleri veri ve bilgiler birinci el kaynaklardan kendilerine sunulmuştur