Toli Games Mangala Tarihi Strateji Oyunu

Mangala Nedir?
Mangala Oyunu, özellikle 5-99 yaşındaki bireylerin oynayabileceği bir tür mantık oyunudur. Oyun içerisinde yapılması gereken genellikle oyunun başlangıcında doğru bir strateji kurmaktır. Bu stratejiyi kurduktan sonra oyunun sonuna kadar sürdürmek gerekmektedir.

Yapılan araştırmalar sonucu Mangalanın eski Türk kavimlerinden Hunlar, Göktürkler döneminde dahi oynandığını ortaya koymuştur. Arşivlerde eski bir Türk oyunu olarak geçmektedir. 16. yüzyıldan itibaren Türk minyatürlerinde Mangalaya ait çeşitli çizimler bulunmaktadır. Türklerin dışında Orta Doğu ve Arap coğrafyalarında da farklı isimlerde ve farklı şekillerde oynandığı bilinmektedir.

Mangala Oyununun ismi Arapça kökenli mankala kelimesinden gelmektedir. Mankala kelimesinin anlamı aktarma veya taşıma olarak geçmektedir. Manga kelimesinin anlamı ise küçük askeri birliktir. Taşların dizilişi ve çukurlar arası taşların aktarımı düşünülerek bu oyuna Mangala ismi verilmiştir.

Mangalanın tarihçesi şu şekildedir; Kazakistan’da M.Ö. 3000’li yıllara ait olduğu düşünülen Dokuz Kumalak kayası, Mısır’da M.Ö. 1400 yılına ait 14 kuyusu olan bir oyun tahtası, Şanlıurfa Göbeklitepe’de M.Ö. 10000 yılına ait olduğu düşünülen tapınak sütunlarının üzerinde de benzer kayalar bulunmuştur. Serdar Asaf Ceyhan 2007 yılından itibaren yaptığı çalışmalarla tarihteki kuyu esaslı oyunların özelliklerini koruyarak "Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu” ismiyle modern versiyonu oyun kültürüne kazandırmıştır.

Dünya’nın farklı ülkelerinde Mangala benzeri oyunlar oynanmakta olup diğer kuyu esaslı oyunlardan ayıran bazı özellikler bulunmaktadır. Diğer Mangala türlerinde taşların adı genelde tohumdur ve taşları hareket ettirme hamlesine tohum saçma denilmektedir. Türk Mangalasında ise taşlara asker denilmiştir. Bununla birlikte günümüzde hazine olarak bilinen bölüme de karargâh denilmiştir.

Türk Mangalasının bir diğer benzer oyunlara göre farklarından biri taşların bir tanesinin kendi kuyusuna bırakılmasıdır. Çeşitli kuyu esaslı oyunlarda ise kendi kuyusuna taş bırakma olayı bulunmamaktadır. Mangalada kendi kuyusuna bir taş bırakma kuralı, Türk sosyal hayatındaki baba ocağına sahip çıkma geleneğinin bir görünümüdür. Taş kazanmak için rakibin taşlarını çift yapma kuralı ise Türk inanç ve devlet sistemindeki ikili anlayışı sembolize etmektedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Mangala Oyununun tanıtılmasına aracılık etmiş, Milli Eğitim Bakanlığı da okullarda oynatılmasını ve turnuvalar düzenlenmesini uygun bulunmuştur. Mangala Oyununun çağdaşı olduğu diğer oyunlardan farklarından en önemlilerinden bir tanesi de her yaştan ve her kültürden insana hitap etmesi ve oynanabilmesidir.

2007 yılında kuralları yeniden düzenlenen Mangala Türk zeka ve strateji oyununun kuyu sayısı, taş sayısı ve oyun kuralları açısından farklılık gösteren fakat benzer oyun grubunda olan oyunlar bulunmaktadır.

Mangala Oyunu Nasıl Oynanır?
Toplamda 12 adet oyuk vardır. Oyuklar ev ya da çukur şeklinde de isimlendirilmektedir.
Her oyuncunun kendi bölgesinde 6 adet oyuk bulunmaktadır ve oyuncular sadece kendi oyuklarından taş çıkartabilirler. Fakat rakibin oyuklarına taş bırakılabilir.
6 oyuğun yanında birer de büyük oyuk bulunur ve bunlar hazine olarak adlandırılır.
Amaç, taşları bu hazine denen kısımlarda toplamaktır. Hazineler oyuncuların sağında bulunur.
Oyun başlangıcında her oyukta 4’er taş olmalıdır. Oyuna kura ile başlanmaktadır.
Oyuna ilk başlayan oyuncu bir oyuk seçer ve orada bulunan 4 taşı alarak saat yönünün tersinde bulunan oyuklara birer birer bırakır. Oyuncular aldıkları oyuğa da bir taş bırakmak zorundadır.
Oyuncuların bıraktıkları son taş hazinelerine denk geldiğinde hamle sırası aynı oyuncuda kalır.
Rakip oyuncunun oyuklarına atılan son taş rakip oyuncunun oyuğunu çift yaptığında oyuncu rakibin kuyusunda bulunan bütün taşları kendi hazinelerine atmaya hak kazanırlar.
Oyuncular kendi bölgelerinde bulunan herhangi boş kuyuya son taşı denk getirdiklerinde ise rakip bölgenin kuyusundaki taşları da hazinelerine eklerler.
Bölgesinde bulunan taşların hepsini hazinesine eklemeyi başaran oyuncu, rakip bölgede bulunan bütün taşları da almaya hak kazanır ve kendi hazinesine ekler.
Oyun bu şekilde sonlanır.
Oyun bitiminde hazinelerdeki taşlar sayılır ve en çok taşa sahip olan oyuncu oyunu kazanır.
Taşlar eşitse berabere biter.

Mangala Oyununun Kuralları Nelerdir?
Mangala oyununda 14 veya 12 oyuk bulunmaktadır. Ayrıca her oyuncu kazanılan taşları koyabileceği bir kale çukuruna sahiptir.
Oyuncular oyun başında kendi bölgelerinde bulunan 6 oyuğa 4 adet taş koyarlar.
İlk oyuncu kendi bölgesinde bulunan çukurlardan birisini seçer ve içinde bulunan taşları saatin tersi yönünde, sıradaki çukurlara teker teker bırakarak ilerler.
Oyuncunun dağıttığı taşlardan sonuncusu hazineye denk geldiğinde sıra yine aynı oyuncuda kalır ve oyuncunun kuyularından birinde tek taş var ise o taşı sağa doğru ilerletebilir.
Oyuncu hazinesine taş koyduktan sonra elinde hala taş varsa rakibin bölgesindeki kuyulara taş koymaya devam eder. Eğer son taş rakibin bölgesindeki bir kuyuyu çiftler ise kuyuda bulunan bütün taşları alır.
Oyuncular kendi bölgelerinde bulunan boş kuyuya son taşı denk getirirler ise karşı bölgenin kuyusundaki taşları da kendi taşlarını da alırlar ve hazinelerine eklerler.
Oyunun bitmesi bir oyuncunun bölgesinde bulunan taşlar bitince gerçekleşmektedir. Bölgesinde bulunan taşları ilk önce bitiren oyuncu rakibin bölgesinde bulunan bütün taşları da hazinelerine koyarlar.
Oyun bu şekilde bittiğinde taşlar sayılır ve hazinesinde daha çok taş bulunan oyuncu bir puan alır, diğer oyuncu ise sıfır puan alır. Oyun berabere bittiğinde ise iki oyuncu da yarım puan alır.
Oyun 5 set devam etmektedir. Beş setin sonunda en fazla puanı alan oyuncu oyunu kazanmaktadır.
Farklı versiyonlarda ise oyun başında oyuklara konulan taş sayısı 6 olarak geçmekte ve son taşın denk geldiği oyukta 6 taşın olması durumunda da taşların kazanılacağı kuralı bulunmaktadır.

Mangala Oyununun Faydaları Nelerdir?
Analitik düşünme becerisini geliştirir.
Hafızayı güçlendirir.
Stratejik düşünme yeteneği kazandırır.
Plan program yapabilme yeteneği kazandırır.
Matematiksel hesaplamalar yapabilme yeteneği kazandırır.
Öngörü yeteneğini kuvvetlendirir.
Çabuk ve doğru karar alma yetisi edindirir.
Problemler karşısında mücadele edebilme gücünün gelişmesini sağlar.
Konsantrasyon ve dikkati artırır.

Oyuncu Sayısı: 2

İçindekiler;
1 adet oyun tablası
48 adet taş
1 adet oyun kılavuzu
 

Yaş Grubu:5+ Yaş