Tabgaçlar: Devletleşen Göçebelik Çinlileşen Estetik Caner Karavit

Bilim adamlarının önemli bir bölümü tarafından bir ön-Türk kavmi olarak kabul edilen Tabgaçlar, Çin’in kuzeyindeki bozkırlarda Xianbei babadan ve Hun anadan gelme göçebe bir topluluktu. Tabgaçlar, Kuzey Wei Hanedanı’nı kurarak 150 yıl Çin’in kuzeyini yönettiler. Bozkır halklarının Çin saray bürokrasisine olan nefretlerine karşıt olarak, yeni bir sentez devlet yönetim sistemi geliştirdiler. Bu sentez devlet sistemi; hem göçebe topluluklarının boy düzenini, hem de Çin imparatorluklarının aristokratik bürokrasisini kapsayan ikili yönetim sistemiydi. Kuzey Wei’in Tabgaç imparatorları sistemlerin sorun yarattığı yerde sistemi iyileştirmekte ya da değiştirmekte hızlı davrandılar. Bozkır topluluklarının merkezi yönetim sistemine uyum sağlamaları için, Çinlileşme politikalarını hayata geçirdi- ler. Kuzey Wei Hanedanı’nın Tabgaç yöneticilerinin ısrarla üzerinde durdukları bu politikalar, daha önce Çin coğrafyasında görülmemiş ölçüde Budizme, dolayısıyla Budist sanata ivme kazandırdı. Bu gelişmeye, saray kadınları da büyük katkıda bulundu. Tabgaç geleneklerine göre kadınların toplumdaki rolü önemiydi ve bu gelenek, iktidara ortak olabilmeleri için imparatoriçelere güçlü bir ilham kaynağı oldu. Saray kadınları Budizmi ve Budist sanatı arkalarına alarak, gölge yönetimlerini güçlendirdiler. Bunun bir sonucu olarak; Kuzey Wei döneminde sarayın büyük desteğini alan Budist sanat Çin’de filizlendi, yeşerdi ve dönemin en muhteşem Budist yapıtları ortaya çıktı. Böylelikle; Tabgaç yöneticilerinin bir eseri olan Budist sanat, Kuzey Wei Hanedanı tarafından Çin’in en önemli kültürel eserlerinden birisi olarak sonraki hanedanlara miras bırakıldı.

(Tanıtım Bülteninden)