İspanyol Engizisyonu ve Torquemada Ahmet Gülümser

İlk olarak Orta Çağ’da kurulan, adeta zulmün ve şiddetin bir simgesi haline gelen engizisyon kurumu İspanya’da diğer yerlerden çok daha etkin bir pozisyonda ilerlemiştir. Şüphesiz bunda ülkede sayıları azımsanamayacak derecede var olan morisko ve marrano nüfusun etkisi yadsınamaz. Reconquista’nın tamamlanmasıyla bu iki unsur, ülkede artık istenmeyen kimseler haline gelip zorla din değiştirmeleri istenmiştir. Bu talebi yerine getirmeyenler ise çeşitli zulümlere maruz kalmışlardır. İspanyol Engizisyonu, kuruluşu ve üstlendiği misyonu itibariyle diğer engizisyonlardan ayrılmış ve özellikle de “Gran Inquisidor” (büyük engizisyoncu) lakabıyla ünlenen Torquemada ile bambaşka bir kimliğe bürünmüştür. Torquemada İspanyol Engizisyonu’na altın çağını yaşatmış ve bunun neticesinde de krallık morisko, marrano ve diğer birçok heretik unsurlardan temizlenerek “din birliği” sağlanmıştır. Bu çalışma, Torquemada dönemi İspanyol Engizisyonu’nun (1483-1498) kapsamlı bir değerlendirmesini sunmayı amaçlayıp, bu sürecin dini, sosyal ve politik etkilerini derinlemesine inceler. Araştırma, tarihsel analiz ve niteliksel yöntemler kullanılarak, döneme ait yazılı kaynaklar, akademik çalışmalar ve tarihi belgeler üzerinden yürütülmüştür. Çalışmanın kapsamı, engizisyonun uygulanışı, yöntemleri, hedef aldığı topluluklar ve bu sürecin İspanyol toplumu üzerinde bıraktığı etkileri içerir. Kaynaklar, dönemin güvenilir ve otoriter belgeleri arasından özenle seçilmiş, çeşitli perspektiflerden bilgi sağlayacak şekilde değerlendirilmiştir. Bu bütüncül yaklaşım, engizisyonun tarihini ve etkilerini, geçmişten günümüze uzanan bir perspektifle ele almayı ve böylece bu tarihsel olayın modern dünya üzerindeki yansımalarını anlamayı hedefler.

(Tanıtım Bülteninden)