Hıristiyan Sanatında Sigma (At Nalı) Formlu Masaların Kullanımı Ayşe Aydın

Sigma formlu masalara ait tablalar arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalarında çoğu kırık parçalar halinde de olsa hala Doğu Roma imparato luğu sınırları içindeki coğrafyada bulunmaktadır. Antik Dönem'de hem sivil hem de dini yapılarda yer alan sigma formlu tablalara sahip masalar, genellikle evlerde yemek masası, ölü kültünde ise kurban masası olarak kullanılmıştır. Hıristiyanlar tarafından her iki işlev de alınarak kullanılmıştır. Nekropol, mezar odası ve mezar şapellerinin içindeki sigma formlu tablalar, genel anlamda ölü yemeğinin yendiği masalarda kullanılmıştır. Sivil mimari içinde de bu tablalara sahip masalar yer almıştır. Teselya, Prokonnesos ve farklı mermerden yapılan bazı tablaların Avrupa, Yakın ve Orta Doğu'da yer alması Yunanistan, Anadolu ve Konstantinopolis'den ithal edildiklerini göstermektedir. Tablaların kenarları sade, geometrik ya da bitkisel ve figürlü bezemeye sahiptir. İsa'nın ölmeden önce havarileriyle yemek yediği sivil karakterdeki masa, kilisede Şükran ayininin yapıldığı dini karakterdeki Hıristiyan altarına dönüşmüştür. Tasvir sanatı açısından değerlendirildiğinde Antik dönemin sigma formlu masaya yer veren stibadium yemek düzeni Hıristiyanlara ait katakomp tasvirleri ve lahitlerde devam ettirilmiştir. Son akşam yemeği sahnesinin kökeni hem Pagan hem de Eski Ahit'teki Fısıh Bayramı yemeğine bağlanmaktadır. Sahne Antik dönem tasvirlerine oturma düzeni açısından bağlılığını özellikle 5.-6.yüzyıl örneklerinde gösterir. Bu bağlılık 9.yüzyıldan itibaren oturma düzeninde yenilikler yer almaya başlar. Uzanmak yerine oturmak, önemli figürlerin tasvirdeki hakimiyetleri, masa üstünün zenginleşmesi şeklindeki gelişmeler 16.yüzyıl örneklerine kadar görülür.

(Tanıtım Bülteninden)