Harf İnkılabı ve Açıksöz Gazetesi Faruk Temel

Cumhuriyet dönemi inkılapları içerisinde toplumsal ve kültürel değişimin belirgin örneklerinden biri olarak beliren harf inkılabının gerçekleşmesi sürecini izlemek açısından dönem gazeteleri önemli bir kaynaklık teşkil etmektedir. Milli Mücadele döneminden itibaren modernleşme hareketinin destekçisi olan, Kastamonu'da çıkarılan Açıksöz gazetesinin Latin harflerine geçiş sürecindeki rolü, toplumsal değişim aşamasında iktidar adına faaliyet gösteren bir fikir gazetesinin niteliklerini sergilemektedir. Harf inkılabının yasalaştığı 1 Kasım 1928'den altı ay önce tedrici olarak Latin harflerine geçiş sürecini başlatan Açıksöz, rakamlarla başlattığı değişim sürecini, ilerleyen nüshalarında bazı sütunlarda Latin harflerini kullanmak suretiyle yazılara yer vererek devam ettirmiş ve 5 Aralık 1928 tarihinden itibaren gazete tamamen Latin harfleriyle çıkmaya başlamıştır. Yeni yazı biçimine “Türkçe'nin kurtuluşu” düşüncesiyle yaklaşan Açıksöz, geçiş sürecinde diğer gazeteler gibi toplumu eğitici rol üstlenmiştir. Açıksöz, yeni harflerin tanıtımını içeren kampanya süresi boyunca, bütün kuruluşların faaliyetlerini yansıtmanın yanı sıra haber, köşe yazısı ve görsel içeriklerle süreci destekleyen nitelikte yayınlar yaparken düşünsel anlamda da harf devriminin, toplum tarafından içselleştirilmesine çaba harcamıştır. Bu çerçevede, Açıksöz gazetesinin döneme tanıklığı ve yeni harflere geçiş sürecindeki rolü basın ve siyaset tarihi literatürü için önemli bir kaynaklık teşkil etmektedir. Bu bağlamda Türk siyaset ve düşünce tarihinin kadim tartışmaları arasında yer alan alfabe değişimini, döneme tanıklık etmiş bir fikir gazetesinin gözünden inceleyen bu kitap çalışması, basın ve siyaset tarihi literatürüne katkı sunma amacı taşımaktadır.

(Tanıtım Bülteninden)