Geleceğin Havva'sı Villiers de I’Isle-Adam

“Doğa değişir ama Android asla değişmez. Biz ötekiler yaşarız, ölürüz, sonra da ne olur bilinmez! Android ne yaşamı ne hastalığı ne de ölümü bilir. Her türlü kusurdan ve esaretten azadedir! Sinesinde düşün güzelliğini barındırır. İnsana ilham verir. Bir dâhi gibi laflar edip şarkılar söyler. Fevkalade sözlerinde dehaların düşünceleri gizlidir. Kalbi olmadığından değişmez de. Size düşen, ölüm anınızda onu imha etmektir. Büyükçe bir kutu nitrogliserin ya da panklastit işinizi görecektir. Böylece Android un ufak olup rüzgârlarla birlikte boşluğa savrulacaktır.”

Villiers de L’Isle-Adam, sembolist ve dekadan dönemi olarak anılan 19. yüzyılın ikinci yarısındaki yazar, şair ve ressam grubunun içerisinde, nevi şahsına münhasır bir yazardır. Dil becerisi ve büyülü̈ kelimeleriyle derin ve felsefi duruşunun yanında, yazar, bilimkurgunun önemli ilklerinden birini hayata geçirmiştir. 1886 yılında yayımlanan Geleceğin Havva’sı, “android” sözcüğünü kullanan ve insan için “kullanışlı” bir robotu detaylandıran ilk eser olması nedeniyle bilimkurgu için bir yapı taşı olarak görülür.

Bilim insanı tarafından yaratılmış̧ bu android bir “dişi”dir, kullanışlı bir dişi… Her konuda sahibine yardım edecek ve onu “mutlu” edecek bir dişi android. Yine de bu android, başkaldırının ilk kıvılcımlarını gösterme eğilimindedir.

Günümüz temalarını bu denli detaylı ve derin zeminde işleyen Villiers, okuyucuya baştan sona soluksuz okunacak bir roman bıraktığı gibi, altı çizilecek birçok görüş̧ ve felsefi tutum sunuyor. Edebi gücü̈ fazlasıyla etkileyici olan bu metin, günümüz bilim, teknoloji, kadın araştırmaları, transhumanizm, toplum konuları gibi daha birçok temaya entelektüel merakı olan okuyucuya da kaynak oluşturuyor.
Kısacası, Türkçeye kesinlikle kazandırılmalıydı diye düşündük ve titiz bir çeviri ve editörlük süzgecinden geçirerek, Karun Çeken’in doktora tezinden konu ile ilgili kısmı “sonsöz” olarak ekleyerek kitabı sizlere sunduk. İyi okumalar…

Ömer Alkan