Eşekli Kütüphaneci Fakir Baykurt

1900’lü yılların Anadolusu'nda Ürgüp’te bir köye konuk olmak, eğitim için verilen mücadeleye tanıklık etmek ve toplumun yaşayışına daha yakından bakmak ister miydiniz? Fakir Baykurt’un 2000 yılında basılan Eşekli Kütüphaneci eseri, Mustafa Güzelgöz aracılığıyla eğitim için verilen bir mücadeleyi anlatır. Türk Edebiyatı’nın başarılı yazarlarından Fakir Baykurt’un ilgi çekici bu romanı; Nevşehir’in Ürgüp ilçesinde yaşayan, insanların kitaplara kolayca erişebilmesi için yollara düşen Eşekli Kütüphaneci Mustafa Güzelgöz’ün hikâyesini konu alır. Gelin, Fakir Baykurt’un köy yaşantılarını ve halkın durumunu oldukça başarılı biçimde kaleme aldığı bu esere daha yakından bakalım.

 

"Eşekli Kütüphaneci" adlı kitabı neden okumalısınız?

Eşekli Kütüphaneci eserinde Fakir Baykurt; dönemin köy halkının yaşantısını, toplumda eğitimin yerini, halkın ekonomik durumunu oldukça başarılı bir biçimde kaleme alıyor. Bu eserde, Nevşehir’in Ürgüp ilçesinde yaşayan Güzelgöz ailesi üzerinden 1900’lü yılların köy yapısına, eğitim durumuna, insanların günlük yaşantılarına dair çıkarımlarda bulunmak mümkün hâle geliyor. Eserde; ana karakter olan Mustafa Güzelgöz’ün köylere kitap taşıma mücadelesi Dimitrios aracılığıyla anlatılıyor. Mustafa Güzelgöz, her şeye ve herkese rağmen mücadele etmekten vazgeçmeyip eşeklerle köylere kitap taşıyan ve köylerdeki insanların kitaplara ulaşmasını sağlamaya çalışan bir karakter olarak tasvir ediliyor. Zorlu koşullarda yaptığı yolculuklar ile halka köy yaşamının zorluğunu, yoksulluğu, insanların cahillikten kurtarmanın yollarını anlatmayı amaçlıyor. Köylerdeki kullanılmayan yerleri kütüphaneye dönüştürerek bu yerlere başta kadın ve çocuklar olmak üzere köy halkını çekmek istiyor. Sevginin, paylaşmanın ve cesaretin önemini okura etkili bir dille anlatıyor. Toplumsal bir girişimin başarılı örneklerinden olan bu roman aynı zamanda Fakir Baykurt’un kendi yaşamından da kesitler sunuyor.

 

Bunları biliyor muydunuz?

Gerçek adı Tahir olan Fakir Baykurt; köy yaşamına yakından tanıklık eder, köylerde ilkokul öğretmenliği yapar. Bu nedenle eserlerinde de genellikle buram buram bir Anadolu kokusu mevcut. Toplumcu gerçekçi yazarlardan biri olan Fakir Baykurt’un bu eseri gerçek hayattan uyarlanır. Eşekli Kütüphaneci lakaplı Ürgüplü Mustafa Güzelgöz, 1940’lı yıllarda seyyar kütüphanecilik yapar. Fakir Baykurt bu eseri, onun yaşamını romanlaştırır. Toplam 148 sayfa olan bu eser Literatür Yayıncılık etiketiyle raflarda yerini alır. Fakir Baykurt’un bu eseri ölümünden sonra yayımlanır. Eserin ana kahramanı olan Mustafa Güzelgöz; halkın yararı için büyük mücadeleler verir. 1963 yılında ABD'de düzenlenen bir yarışmada "The Lane Bryant Uluslararası İnsanlık Hizmetinde Gönüllü Takdirnamesi" alır.

 

Bu kitabı sevenler için diğer önerilerimiz

Eşekli Kütüphaneci eserinden sonra dilerseniz Fakir Baykurt'un kalemini daha iyi anlamak ve Anadolu'nun köy yaşantılarına şahitlik etmek için Tırpan ve Yılanların Öcü eserlerine göz gezdirebilirsiniz.