Distopya Edebiyatı Emrah Özbay

Distopya kavramı, “ütopyanın tersi” anlamına gelecek şekilde 19. yüzyılda ortaya çıkmış, sonraki süreçte ise geleceğe dair kaygıları, korkuları ve uyarıları yansıtan kurgusal anlatıları tanımlamak için kullanılmıştır. Bireye ve topluma dair huzursuzluğun, 20. yüzyıl boyunca orantısız makineleşme ve şehirleşme, ekonomik buhran ve savaş (topyekûn savaş, iç savaş, Soğuk Savaş ve vekâlet savaşları) ile katlanarak artması bu yüzyılda kasvetli ve umutsuz gelecek öngörülerinin de artmasına ve çeşitlenmesine yol açmıştır. Nitekim bu dönemde distopya, edebî bir alt tür olarak benimsenmiş, eleştirel ve spekülatif edebiyatın vücut bulduğu esas yapılardan biri olmuştur. Soğuk Savaş sonrasında milenyuma girilirken hissedilen iyimserlik 11 Eylül'le bir anda yok olmuştur. 21. yüzyılın ilk çeyreği itibarıyla dünya; savaş, ticari yaptırımlar, aşırı sağın yükselişi, orantısız ve kontrolsüz göç, yapay zekâ, sosyal medya, robot teknolojisi, doğal afetler ve ekolojik bozulma gerçekleri ile karşı karşıyadır: Gelecek, gittikçe daha da muğlak, tahmin edilemez ve tekinsiz bir hâl almaktadır. Bu kitap, distopyanın gerçekleşmekte olduğu hissinin güçlendiği bu dönemde distopya kavramına güncel bir bakış sunmayı, distopya edebiyatına dair yeni tanımlar getirmeyi, 20. yüzyıl ve çağdaş dönem öncü distopya yazarlarının gelecek tahayyüllerine yönelik farklı bakış açılarını okuyucuyla buluşturmayı amaçlamaktadır.

(Tanıtım Bülteninden)