Çoban Baba Menkıbesi Dursun Ayan

Uzun zamandır Sivas-Gölova ve çevresi ile ilgili çalışmalar sürdürüyorum, ancak bazı konular özel bir ilgi istiyor. Bunlardan birisi de yaşlılardan duyduğum Çoban Baba Menkıbesi ve Çobanlı köyünde büyük bir kaya üzerinde duran Çoban Baba Türbesi idi. Duymamak, görmemek mümkün değildi ve bir çalışmayı çoktan hak etmişti. Elden geldiğince konuyu anlamaya ve öğrendiklerimi hemşerilerim ve akademik çevreler ile paylaşmaya gayret ettim.

Küçük ölçekli bu menkıbe çalışması Sivas Gölova ilçesi Çobanlı köyünde ziyaret yeri bulunan Çoban Baba ile ilgili menkıbe varyantlarını, ilgili Osmanlı Arşiv belgelerini ve türbe binasını ele alıyor. Menkıbenin özü Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran Seferi’ne giderken Çoban Baba’nın koyun kesip orduyu doyurması şeklinde kendini gösteren bir keramete dayanmakta.

Gölova-Çobanlı köyü çevresinde bilinen bu menkıbe tarih kitaplarında yok, ancak Yavuz’un bölgede birkaç gün kaldığı Osmanlı tarih kitaplarından ve günlüklerden bilinmekte. Arşiv kayıtları ise Çoban Baba zaviyesi ve Çobanlı köyünün nüfusu ile ilgili bilgiler verir. Bunları bir araya getirmeye gayret ettim. Çalışma bu nedenle bir yönüyle bir halk inanışını dile getirirken diğer yönüyle tarih- folklor arası bir deneme olmayı ummuyor.

Çoban Baba Menkıbesi bir tarihi olayın halk diliyle söylenmesi, anımsanması ve belliğimizde şekillenmesi. Köylüler ve bölge insanı menkıbeyi bir şekilde dillendirecek tabii ki ancak istedim ki yazılı birkaç satır kalsın bir yerlerde.

Dursun Ayan

(Tanıtım Bülteninden)