Bahriye Mektebi'nde Bir Jön Türk - Muhiddin Atayiğit ve 2. Abdülhamid Dönemi Bahriye Mektebi Hatıral Mehmet Korkmaz

Muhiddin Atayiğit, 1892-1898 yılları arasında Heybeliada Bahriye Mektebi’nde altı yıl eğitim gördükten sonra bahriye zabiti olarak donanmaya katıldı. Mektepte Jön Türk hareketi içinde yer alan öğrencilerle birlikte hareket etmesi onun mesleki hayatını tümüyle etkiledi. Donanmada göreve başladıktan sonra Trablusgarp, Balkan, I. Dünya savaşları ile Milli Mücadele dönemi gibi birbirini takip eden savaş yıllarında cephede görev aldı. Trablusgarp Harbi sırasında Derne’de Binbaşı Enver ve Binbaşı Mustafa Kemal ile birlikte, onların emrinde İtalyan işgaline karşı muharebelere katıldı. I. Dünya Harbi döneminde Cemal Paşa’nın maiyetinde Suriye’ye gitti. Milli Mücadele döneminde ise Kuva-yı Milliye hareketini İstanbul’dan destekleyen heyet içinde bulundu. Hatta Muavenet-i Bahriye teşkilâtının önde gelen isimlerinden biri oldu. Bütün bunlar onun mücadeleci yönünü ortaya koyması açısından dikkat çekici hususiyetleri arasında yer aldı. Cumhuriyet’in ilanından sonra Ankara’da yeni şekillenen hükûmetin Bahriye teşkilâtının kurulmasında da tecrübelerinden istifade edildi.
Bu eser Muhiddin Atayiğit’in Bahriye Mektebi dönemine dair hatıralarını içermekle birlikte II. Abdülhamid döneminin bahriye politikaları ile padişahın yönetim anlayışına dair bazı kesitler de sunmaktadır. Osmanlı bahriyesine yönelik çalışmaların az olduğu göz önüne alındığında eserin literatüre önemli bir katkı yapacağı aşikârdır. Hatıratta anlatılan olaylar yanında mektebin tarihçesine, eğitim-öğretim metodolojisine, müfredatına, mektepteki sosyal ve siyasal faaliyetler ile öğrenciler arası ilişkilere dair anlatılanlardan da askerî eğitim tarihimize ilişkin genel bir kanaat meydana gelmektedir. Yazarın mektepteki arkadaşları, askerî ve sivil muallimler ile mektep müdürleriyle ilgili paylaştığı bilgiler biyografi çalışmalarına kaynaklık edecek özelliktedir. Mektepte İttihad ve Terakki Cemiyeti örgütlenmesi, buna karşı idare tarafından alınan tedbirler ve hafiyelik gibi dönemin siyasi tarihine ışık tutacak bilgiler birinci ağızdan ifade edilmektedir. 1894’de vuku bulan büyük İstanbul depreminin Heybeliada’yı ve mektebi hatta İstanbul’u nasıl etkilediği, ayrıca İstanbul’da Ermenilerin yaptıkları ayaklanmalar ve bunun Heybeliada’daki yansımaları da hatıratta detaylı olarak anlatılmaktadır.

(Tanıtım Bülteninden)