İnce Memed 1

İnce Memed, Anadolu'nun güneyinde devedikenleriyle dolu bir ovada bulunan yoksul bir köyde geçer. Tüm gücü elinde tutan toprak sahibi Ağa, marabaların elde ettiği ürünün çoğuna el koymaktadır. Hikayenin kahramanı İnce Memed, Ağa'nın zorbalığına baş kaldırır. Sonunda dağlara çıkarak bir eşkıya çetesine katılır. Baskıya karşı verdikleri mücadelede yoksullara kol kanat geren Memed, bir tür Anadolulu Robin Hood'a dönüşür.

Kemal'in ilk romanı olan İnce Memed, dünya çapında en çok satan kitaplar arasına girmişti. Türkiye kırsalını çok iyi tanıması (Güney Anadolu'da büyümüştür) ona köy hayatının ve sert taşranın görüntülerini, kokularını ve tatlarını canlı bir duyarlılıkla anıştırma olanağı sağlamıştır. Roman, büyülü gerçekçilikten ziyade toplumsal gerçekçilik geleneğine dahil olsa da, olaylar, göz kamaştırıcı bir efsane ve halk masalı halesiyle çevrelenir.

Politik bilinci olan okuyucular köylüler üzerindeki baskıya dair bir öykünün bu kadar 'büyülü' olmaması gerektiğini düşünebilirler. Marksizme köklü bir bağlılığı olan Kemal, bir defasında burjuva sanatını “insanlık ağacında çürük bir dal” olarak nitelendirmişti. Yazar prensipte, politik anlamda kararsızlık içinde olan eşkıyanın bireysel başkaldırısından çok marabaların ortak mücadelesinden yana tavır koyar ama öykü anlatıcılığı güdüsü, politik yönüne daima ağır basar. Her halükârda bu kitap, barındırdığı insani sıcaklık ve üstün anlatım gücü sayesinde son derece keyifle okunacak bir yapıt olma niteliğini koruyor.