İdeolojinin Yüce Nesnesi

Slavoj Zizek’in yazıları bir süredir dergilerde yayımlanıyordu. Bu kez önemli kitaplarından birisi yayımlandı. Zizek, Lacan’cı kategorileri esas itibariyle felsefi ve siyasi bir düşünme tarzı içinde kullanan Slovenya Lacan okuluna mensup. İdeolojinin Yüce Nesnesi’nde Zizek, yanlış bir biçimde “post-yapısalcı” olarak gösterilen Lacan’ın rasyonalist miras ve Aydınlanma düşünce içerisindeki yerini değerlendiriyor. Hegel, Marx ve Freud gibi düşünürlerin yapıtlarıyla karşılaştırarak Lacan’ın kavramlarının ideoloji teorisindeki yerini araştırıyor. Bu arada, daha çok “idealist ve monist” olarak değerlendirilen Hegel’i de Lacan’cı psikanaliz temelinde okuyarak, onun düşüncesindeki “farklılığın ve olumsallığın olumlanışı”nın izini sürüyor. Zizek’in yapıtını, bu konuları araştıran bütünüyle teorik ve felsefi bir metin olarak görmemek gerekir. Zizek, siyasetin en can alıcı konularını da geliştirdiği perspektif içerisinde değerlendiriyor; popüler sinemadan ve edebiyattan da yardım alarak...

Gerçek ile onun simgesi arasındaki mesafenin fark edilmesi, çoğu kez kinik bir duruşa neden olur; kinik özne bu mesafenin farkındadır, ama mesafe yokmuş gibi davranır. Belki de postmodernizmin en çarpıcı tanımlarından birisi budur. Zizek’in önerisi, bu mesafeyi aşmak ya da ortadan kaldırmak değil, bu “yırtılma”yı korkutucu boyutları içerisinde öğrenmek ve onunla birlikte yaşamaktır.

BEHÇET ÇELİK