Zerdüştiliğin Anadolu'daki Yayılımı - Oluz Höyük Geç Demir Çağı Bulguları Işığında Mona Saba

Zerdüştîlik, Antik Pers kökenli, dünyanın en eski tek tanrılı dinlerinden biridir. Yapılan araştırmalar Zerdüştîliğin Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam'ın inanç sistemlerini etkilediğini göstermiştir. İranlı dini reformcu Zerdüşt (MÖ 7 - 6 yüzyıllar) geleneksel olarak dinin kurucusu olarak kabul edilir. Zerdüştîlik, “iyi düşünceler, iyi sözler ve iyi davranışlar” yoluyla yaşama fikri etrafında kurulmuştur. Zerdüşt, iyi ve kötüyü ahlakî temelde ayıran ilk insan olarak bilinir. Dinin tanrısı Ahura Mazda'nın düzenine ve dürüstlüğüne göre yaşamak, kişinin eylemleri ve sözleriyle iyi bir yaşam olarak kabul edilmektedir. Bireyler kendi yollarını seçmekte özgür iradeye sahiptiler. Zerdüştiliğin kökeni hakkında yakın bir zamana değin bilinmeyenler, bilinenlerden fazlaydı. 2007’de Amasya yakınlarındaki Oluz Höyük’te başlayan sistematik arkeolojik kazılarda açığa çıkarılan Ateşgede ve İbadethane ile birlikte saptanan Ateş Kültü, Kurban Kültü, Su Kültü ve Haoma Kültü ile ilgili bulgular, M.Ö. 5 yüzyıl ortalarında Anadolu’da başlayan ve kurumsallaşan Zerdüştîliğin Önasya’daki en önemli kanıtları durumundadır.