Kayıp Kitaplar Yeniçeriler Dizisi Cilt 1-2 - Mustafa Üzel

Değerli üstadımız Ahmet Nezih Gallitekin’in önsözüyle… Osmanlı kurumları içerisinde en önemli teşkilat olan yeniçeri ocağını bilmek Osmanlı İmparatorluğu tarihini anlamanın tek yoludur. Osmanlı İmparatorluğunun aşiretten devlete, devletten imparatorluğa evrilmesinin en önemli mihenk taşı şüphesiz ki yeniçeri ocağıdır. Yeniçeri ağaları konumları gereği hem ocağın hem de sarayın önemli bir unsuru olmalarından dolayı bir denge durumundadır. Döneme ait risalelerin, lahiyaların okunmasıyla oluşan bu eser yeniçeri ağalarının gözünden bakıldığında imparatorluğun hiç bilmediğimiz taraflarını göstermektedir. Yeniçeri ağaları hakkında, geniş çapta yapılmış bir araştırmayı ihtiva eden ilk eserdir. Bu çalışmayı okurken yalnızca yeniçeri ağalarını değil dönemlerinde oluşan olayları okurken aynı zamanda imparatorluğun çok görülmeyen bir tarafını okumuş oluyoruz. Yıldırım Bayezid döneminden 1826 yılında Sultan II. Mahmud tarafından lağvedilmesine kadar dönemde neler oldu? Yıldırım Bayezid döneminden itibaren ocağın başına geçen 300 yeniçeri ağasının yaşam öyküleri ve dönemlerinde olan olaylarla bambaşka bir Osmanlı tarihi… Bayezid’in çocuklarını Ankara savaşında kimler kaçırdı? Fatih Sultan Mehmed’in dedesi Sultan I. Mehmed’in ölü bedeni yeniçerilere nasıl canlıymış gibi gösterildi? Yeniçerilerin gazabından korkan saray erkanı Fatihin naaşını nasıl sakladı? Neden İstanbul’da devamlı büyük yangınlar çıkıyordu? Vezirlerin birbirlerini çekememezlikleri, İstanbul yangınlarının sebebimiydi? Müsebbibleri kimlerdi? İstanbul’u neden defalarca yaktılar? “Yangıncı Baba” lakablı yeniçeri ağası kimdi? Korumaları olan solakları kandırarak kıyafet değiştirip savaşan padişah.. Yeniçeri kışlasına havuz ve çeşme yaptırıp “Bina eylediğim havuzları değiştirip, suyunu eksik ederlerse Allah Azîmü’şşânın, yüz yirmi dört bin peygamberlerin, bütün meleklerin, insanların ve cinlerin la‘neti onların üzerine olsun” sözleriyle lanetnâme yazdıran padişâh.. Hazineye para kazandırmak için paranın ayarını düşürdüklerinde sarayın başına neler geldi? Osmanlıda iç savaşlar… Yeniçerilerin yaptırdığı çeşmeler, medreseler, mevlevihâneler, hamamlar, hanlar… Yeniçeri ağalarının mühürleri, Genç Osman’ı uyuz bir at üzerinde, başında kirli bir sarıkla, İstanbul sokaklarında alay ederek nasıl dolaştırdılar? Genç Osman’ın bedduası nasıl tuttu? Valide Sultanların devlet içinde ki hâkimiyetleri… Fatih camii vakası neydi? Yaklaşık yarım yüzyıl boyunca yeniçeri ocağı planlı bir şekilde nasıl zayıflatıldı? Ocağın lağvedilmesi esnasında İstanbul’da olan bir yabancının anlattıkları ve ocağın kapatılmasının ardından olan olaylar… Yeniçeri ocağının kapatılması devletin kanayan yaralarına çözüm oldu mu? Parayla satılan memuriyetler, arpalık olarak verilen vilâyetler, hesapsızca harcanan paralar, boşalan hazine, vâlîde sultân ya da kadınlar tarafından yönetilen padişahlar ve devlet adamları, rüşvetin devletin her kademesinde adeta meşru bir hakediş gibi alınması; bunlara karşılık fetihlerin devam etmemesi, vergilerin toplanamaması; bunlara ek olarak devleti yönetenlerin arasındaki husumet, askerlerin ulûfeleri için verilen senetlerin Yahudiler aracılığı ile tefecilik için kullanılması, düşük ayarlı akçeler basılması, askerlere maaşlarının verilememesi ve daha nice sorunları, tarihsel akış halinde sıralanmış yeniçeri ağaları kitabında bulacaksınız. YENİÇERİLER DİZİSİ CİLT II YENİÇERİ OCAĞI MEZAR TAŞLARI VE REMİZLERİ (KİTÂBE-İ SENG-İ MEZAR-I YENİÇERİYÂN) 16X24 CM EBAT 916 SAYFA İÇ 80 GR BİRİNCİ 270 GR KARTON KAPAK Bir envanter özelliğinde hazırlanmış olan bu eser yaklaşık 1500 yeniçeri mezar taşını ihtiva etmektedir. En ücra köy mezarlıklarına kadar girilip tespit edilen şâhideleri içerdiği gibi bu konuda daha önce çalışılmış bazı eserler de bulunan şâhidelerin de dahil edilmesi suretiyle bugüne kadar yapılmış en kapsamlı kaynak oluşturulmuştur. Çok büyük bir hızla yok olan bu değerli tarih tanıklarının birçoğunu belki de yakın gelecekte bulmamız dahi mümkün olmayacaktır. Çalışmanın başladığı tarihler de tanık olduğumuz şâhidelerin dahi birçoğunun bu çalışma süresinde yok edildiğini üzülerek tespit ettik. Bu çalışma esnasında dikkat çeken bir diğer detay Sultan II. Mahmud’un yeniçeri mezar taşlarını yok ettirdiği efsanesinin doğru olmadığı idi. Aradan geçen iki yüz yıl sonra dahi binlerce yeniçeri mezar taşıyla oluşturulan bu eser bunu kanıtlar nitelikte gözükmektedir. Yeniçeri ocağına ait şâhideler okunarak bölük, cemâ’at, sekbân, tulumbacı olarak sınıflandırılmış ve buna göre listelenmiştir. Bugüne kadar bulunabilmiş olan remizli şâhidelerin tamamı da bu çalışmanın içindedir. Zamanın acımasızlığına yenilerek çok zor okunabilenler bir hattat titizliğiyle elden geçirilerek okunacak duruma getirilerek kitaba eklendi. Remizi yanlış bilinen bölüğün gerçek remizi neydi? Sekbanların remizleri nasıldı? Makdem adında bir serpuş var mı? Yeniçerilerin bölük ve cemâ’at remizleri… Ana kaynaklarda yer alan remizler doğru mu? Yeniçeri ocağının serpuşları… İstanbul’da bilinmeyen yeniçeri ağalarının kitâbeleri…