Türkiye Türkçesinde Bağlaç İşlevi Birimleri Nigar Oturakçı Orbay

1. GİRİŞ

 1.1. Çalışmanın Amacı ve Kapsamı

1.2. Çalışmanın Evreni, Örneklemi ve Yöntemi

1.3. Çalışmayla İlgili Kuramsal Bilgiler

1.3.1. Türkiye Türkçesinde Dil Birimlerini Birbirine Bağlama Yolları

1.3.2. Türkçede Bağlaç Kullanma İhtiyacı

1.3.3. Sözcük Türü Sınıflandırmaları ve Bağlaçların

Sözcük Türü Sınıflandırmalarındaki Yeri

1.3.4. Bağlaçların Sınıflandırılması

1.3.5. Metin Oluşumunda Bağlaçların Yeri

1.3.6. Metindilbilim

1.3.6.1. Metin ve Söylem

1.3.6.2. Metin Oluşturma Ölçütleri

1.3.6.2.1. Bağlaşıklık

1.3.6.2.2. Bağdaşıklık / Tutarlılık

1.3.6.2.3. Amaca Uygunluk / Niyet

1.3.6.2.4. Bilgisellik

1.3.6.2.5. Kabul Edilebilirlik

1.3.6.2.6. Duruma Uygunluk

1.3.6.2.7. Metinler Arasılık

1.3.6.3. Metnin Yapısı

1.3.6.3.1. Küçük Ölçekli Yapı / Bağlaşıklık ve

Bağlaşıklık Düzenekleri

1.3.6.3.1.1. Sözcüksel Bağlaşıklık

1.3.6.3.1.2. Dilbilgisel Bağlaşıklık

1.3.6.3.2. Büyük Ölçekli Yapı / Bağdaşıklık ve

Bağdaşıklık Düzenekleri

1.3.6.3.3. Metnin Üst Yapısı

2. DİLBİLGİSEL BAĞLAŞIKLIK İLİŞKİLERİ BAKIMINDAN

TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE BAĞLAÇ İŞLEVLİ BİRİMLER

2.1. Ekleyici Bağlaç İşlevli Birimler

2.1.1. Basit Ekleyici

vi Türkiye Türkçesinde Bağlaç İşlevli Birimler

2.1.1.1. Klasik Basit Ekleyici

2.1.1.1.1. Eş Değerdeki İki Önermeyi Doğrudan

Birbirine Bağlayanlar

2.1.1.1.2. İkinci Önermenin Kesinliğini / Değişmezliğini

Bildirenler

2.1.1.1.3. İkinci Önermedeki Yeni Bilgiyi Vurgulayanlar

2.1.1.1.3.1. Sözcükten / Sözcük Öbeğinden Sonra Eklenenler

2.1.1.1.3.2. Tümceden Sonra Eklenenler

2.1.1.1.4. İkinci Önermedeki Yeni Bilginin Birinci Önermenin

Devamı Niteliğinde Olduğunu Bildirenler

2.1.1.1.5. İkinci Önermedeki Bilginin Gerçekliğini

Vurgulayanlar

2.1.1.1.6. İkinci Önermedeki Bilginin Tahmin Yoluyla

Oluştuğunu Bildirenler

2.1.1.1.7. Birinci Önermeyi Pekiştirenler

2.1.1.2. Olumsuz Basit Ekleyici

2.1.1.2.1. İkinci Önermedeki Olumsuzluğu Doğrudan Bildirenler

2.1.1.2.2. İkinci Önermedeki Olumsuzluğun Birinci Önermedeki

Olumsuzluktan Daha Fazla Olduğunu Bildirenler

2.1.1.2.3. İkinci Önermedeki Olumsuzluğun İstenmediğini

Bildirenler

2.1.1.2.4. İkinci Önermedeki Olumsuzluğa Dikkat Çekenler

2.1.1.2.5. Her İki Önermedeki Olumsuzluğun

Gerçekleşmesinin İstenmediğini Bildirenler

2.1.1.3. Seçenekli Basit Ekleyici

2.1.1.3.1. Her İki Önermeyi Birbirine Eş Değerde Seçime Sunanlar

2.1.1.3.2. Her İki Önermeyi İçerdiğini Bildirenler

2.1.1.3.3. Başında Yer Aldığı Önermede Olasılık Bildirenler

2.1.1.3.4. İkinci Önermedeki Olasılığın Derecesini

Arttırmak İçin Kullanılanlar

2.1.1.3.5. Her İki Önermede Olasılık / Tahmin Bildirenler

2.1.1.3.6. Her İki Önermede Fark Etmezlik Bildirenler

2.1.1.3.7. Her Önermenin Belli Bir Zamanı / Kişiyi / Durumu

İçerdiğini Bildirenler

2.1.1.3.8. Her İki Önermede Devamlılık / Değişmezlik Bildirenler

2.1.2. Eşlemeli Ekleyici

2.1.2.1. Açıklayıcı Eşlemeli Ekleyici

2.1.2.1.1. İkinci Önermenin Doğrudan Açıklanmasını Sağlayanlar

Türkiye Türkçesinde Bağlaç İşlevli Birimler vii

2.1.2.1.2. Birinci Önermeden Hareketle Çıkarım Yaparak İkinci

Önermenin Açıklanmasını Sağlayanlar

2.1.2.1.3. İkinci Önermenin Birinci Önermedeki Bir Hususa

Dikkat Çekerek Açıklanmasını Sağlayanlar

2.1.2.1.4. İkinci Önermede Metin Üreticisince İfade Edilen

Kişisel Görüşün / Düşüncenin Açıklanmasını Sağlayanlar

2.1.2.1.5. Birinci Önermenin İkinci Önermede Farklı Bir Şekilde

Tekrardan İfade Edilmesini Sağlayanlar

2.1.2.1.6. İkinci Önermedeki Bilginin Metin Alıcısınca

Bilindiğini Gösterenler

2.1.2.1.7. İkinci Önermedeki Bilginin Gerçekliğini / Kesinliğini

Gösterenler

2.1.2.1.8. İkinci Önermedeki Yeni Bilginin Metin Alıcısınca

Hatırlanmasını Sağlayanlar

2.1.2.1.9. İkinci Önermedeki Bilgiye Metin Alıcısının Doğrudan

Odaklamasını Sağlayanlar

2.1.2.1.10. İkinci Önermedeki Bilgiden Dolayı

Hoşnutluk Bildirenler

2.1.2.1.11. İkinci Önermedeki Bilginin Birinci Önermeden

Bağımsız, Farklı Bir Bilgi Sunduğunu Gösterenler

2.1.2.2. Örnekleyici Eşlemeli Ekleyici

2.1.2.2.1. Birinci Önermedeki Bilginin İkinci Önermede

Örneklenmesini Sağlayanlar

2.1.2.2.2. Birinci Önermedeki Bilgiye Dayanarak İkinci

Önermede Varsayım Üretenler

2.1.2.3. Benzerlik Kuran Eşlemeli Ekleyici

2.2. Çeliştirici Bağlaç İşlevli Birimler

2.2.1. Asıl Çeliştirici

2.2.1.1. İki Zıt Önermeyi Doğrudan Birbirine Bağlayanlar

2.2.1.2. Birinci Önermedeki Bilgiye Rağmen İkinci Önermede

Zıt Bir Bilgi Sunanlar

2.2.1.3. Birinci Önermenin Kabul Edildiğini Bildirerek

İkinci Önermede Zıt Bir Bilgi Sunanlar

2.2.2. Karşıtsal Çeliştirici

2.2.2.1. Birbiriyle Çelişen İki Önermedeki Karşıtsallığı Bildirenler

2.2.2.2. Birinci Önermeye Karşılık Doğruyu / Asıl Olanı İkinci

Önermede Bildirenler

2.2.3. Düzeltici Çeliştirici

viii Türkiye Türkçesinde Bağlaç İşlevli Birimler

2.3. Nedenleyici Bağlaç İşlevli Birimler

2.3.1. Genel Nedenleyici

2.3.1.1. Neden Bildirenler

2.3.1.1.1. Önermenin Neden İçeriğinde Olduğunu

Doğrudan Bildirenler

2.3.1.1.2. Önermenin Neden İçeriğinde Olduğunu

Çıkarım Yoluyla Bildirenler

2.3.1.2. Sonuç Bildirenler

2.3.1.2.1. Önermenin Sonuç İçeriğinde Olduğunu Doğrudan

Bildirenler

2.3.1.2.2. Önermenin Sonuç İçeriğinde Olduğunu

Çıkarım Yoluyla Bildirenler

2.3.1.2.3. İkinci Önermenin Birinci Önermeye Bağlı Olarak

Doğal ve Beklenen Bir Sonuç Olduğunu Bildirenler

2.3.1.2.4. Sonucu İşaret Edenler

2.3.1.3. Amaç Bildirenler

2.3.2. Koşullu Nedenleyici

2.3.2.1. Birinci Önermenin Koşullu Bir Neden İçeriği

Taşıdığını Gösterenler

2.3.2.2. Birinci Önermenin Koşullu Nedene Bağlı Olarak Gelişen

Sonucunu Gösterenler

2.3.2.3. Birinci Önermedeki Koşulun Zıddı Üzerinden

Gelişen Sonucu Gösterenler

2.3.3. Ters Nedenleyici

2.4. Zamansal Bağlaç İşlevli Birimler

2.4.1. Basit Zamansal

2.4.1.1. Önermelerin Ardışıklığını Bildirenler

2.4.1.2. Önermelerin Eş Zamanlı Olduğunu Bildirenler

2.4.1.3. İkinci Önermenin “Önce” Olduğunu Bildirenler

2.4.1.4. İkinci Önermenin Zamanda Geldiği Son Sınırı Bildirenler

2.4.2. Karmaşık Zamansal

2.4.2.1. İkinci Önermenin Kesintili Bir Zaman Diliminde

Gerçekleştiğini Bildirenler

2.4.2.2. Birinci Önermenin İkinci Önermede Yinelendiğini

Bildirenler

2.4.2.3. İkinci Önermenin Belirli Bir Zaman Kesitinde

Gerçekleştiğini Bildirenler

2.4.2.4. Tekrarlı Birimlerle Zamanı Bildirenler

Türkiye Türkçesinde Bağlaç İşlevli Birimler

2.4.3. “An” İçinde Olmayı Bildiren Zamansal

2.4.3.1. Geçmiş Zamanda “An” İçinde Olmayı Bildirenler

2.4.3.2. Şimdiki Zamanda “An” İçinde Olmayı Bildirenler

2.4.3.3. Gelecek Zamanda “An” İçinde Olmayı Bildirenler

2.4.3.4. “An”ı Özetleyerek Bildirenler

3. SONUÇ

Türkiye Türkçesinde Kullanılan Bağlaç İşlevli Birimlerin Listesi

Kaynakça

 

(Tanıtım Bülteninden)