Türk Tarih Kurumu Yayınları Türk Tarih Kurumu Yayınları Adana Vakıfları - Mustafa Alkan

Kur'an'da geçen "fakiri doyurmak" , "hayrat yapmakta yarışmak", mallarını "Allah yolunda harcamak", "ödünç vermek" , "akrabaya, yetimlere, yoksullara i'ta etmek" ayetleri ile Hz
Peygamber'in "kişi öldüğünde amel defteri kapanır, yanlız sadaka
i cariyesi, ilmi bir eseri ve kendisine dua eden hayırlı bir evladı olan istisna" Hadis
i Şerif'i Osmanlı coğrafyasının vakıf eserlerle donatılmasını sağlamıştır
Şeyh Edebali'nin Osman Gazi'ye söylediği rivayet edilen "insanı yaşat ki devlet yaşasın" nasihatini bu medeniyet dairesinden bakmak icab eder
İnsan "eşref
i mahlukat"tır
İnsana hizmet hakka hizmettir
Hak teala insanı kendine halife kılmıştır
Osmanlı Devletinde vakıflar "insanı yaşatma" düşüncesiyle inkişaf etmiştir
Vakıflar Osmanlı Devletinde ibadet, eğitim, sağlık, sosyal yardım, bayındırlık ve beledi hizmetler başta olmak üzere daha pek çok alanda faaliyet göstermişlerdir
Vakıfların Kurumsal yapısı Osmanlı imar ve iskan modelinin temelini oluşturmuştur
Osmanlı kırsalında inşa edilen cami, mescid ve zaviyeler ile yol boylarına kondurulan küçüklü büyüklü köprü, çeşme, namazgah, kervansaray ve hanlar mekanlarını şenlendiren vakıflardır
Osmanlı imar ve iskanında vakıflar, şehirlerin fiziki dokusu üzerinde kırdakinden daha kalıcı izler bırakmıştır
Şehirlerde Osman toplumunun etnik yapısına oldukça iyi uyum sağlayan iki ayrı iskan modeli vardır
İlki prensipte aynı etnik kökten ve dinden gelen insanların birlikte yaşadığı konut ünitesi yani mahalle ikincisi cemiyete eğitim din, sağlık ve benzeri alanlarda hizmet üreten imaret sitesi yani külliyeler manzumesidir
"Vakıf
imaret sitesi" de denilen bu model, Osmanlı şehrinin estetik kimliğini oluşturmuştur