Türk Müziği Solfej-Makam-Usül-Dikte Alıştırmaları Mehmet Gönül

Arka Kapak Yazısı (Tanıtım Bülteninden)

Türk mûsikîsi, kadîm Türk kültürü üzerine, Selçuklu ve Osmanlı Devletlerini oluşturan Türkler, etnik toplum, topluluk ve milletlerin kültür-san’at hayatına doğrudan kattıklarıyla inkişâf etmiş, Ecdâdımızın yüksek medeniyyeti ve kıtaları aşan muazzam coğrafyası ile neşv ü nemâ bulmuş, nesilden-nesile meşk usûlü ile aktarılarak günümüze ulaşmış, eşsiz zenginliğe sahip bir Türk san’atıdır.

Doğrudan hocadan talebeye eğitim, öğretim ve aktarım modeli olan meşk usûlü, gelenekli san’atlarımızın eğitim ve intikâli için en doğru eğitim modelidir. Bugün yapılması gereken, çağın gerekleri ve olanakları ile sistemin eksik veya kusurlu kalan hususlarını gidermek, sürecin sağlıklı devamı konusunda ihtiyaç duyulan araç ve gereçleri en doğru kaynaklardan edinerek sisteme dâhil etmek ve/veya bu konuda yeni kaynaklar üretmek olmalıdır.   

Bizi biz yapan değerlerin ve kültürümüzün en parlak vitrini olan, Türk-İslâm san’atları içerisinde en geniş paydayla yer alan mûsikîmizin icrâsında ulaştığı mertebe, maalesef kullanılan nota yazım sistemleri ve eser nüshalarıyla gereğince arşivlere yansıtılamamıştır.

Mûsikîmizin yazılı kaynaklara aktarılması hususunda artık vazgeçilemez bir noktaya ulaşan Türk mûsikîsi notası, her ne kadar -geçmişten günümüze ve bugün- çok değerli sanatçı ve akademisyenlerin bireysel gayretleriyle bir seviyeye ulaşabilmişse de, hâlâ âsârın gereğince nota ile ifâdesinin mümkün olamaması ve eğitiminin Türk müziği dinamikleriyle yurt genelinde bir standarda ulaşamaması, paydaşların üzerine düşen sorumluluğun önemini gözler önüne sermektedir. 

Türk müziği İşitme!  Okuma! Yazma! Olumsuz ifadeleri ile ortaöğretim, lisans ve üzeri seviyelerde yürütülen, solfej (nota okuma) dersleri ve dikte çalışmaları, pek çok kurum ve kuruluşta maalesef Türk müziği gerek ve gerçeklerinden uzak sürdürülmektedir.

Türk mûsikîsi ancak kendi nüvesini oluşturan değerler, zenginlikler ve kazanımlar ile gereğince öğrenilebilir ve öğretilebilir. Bu ihtiyaçlar doğrultusunda uzun bir uygulama süzgecinden geçerek hazırladığımız bu kitapta; Türk müziği solfej çalışmaları için Rast makamı temel dizisi üzerinde, başlangıç seviyesinden başlayan solfej alıştırmaları sunulmuş, Türk müziği temel makamları hakkında nâçizane örnek alıştırmalara yer verilmiş, Nim Sofyan’dan, Devr-i Revan’a kadar olan Türk mûsikîsi usulleri için tümüyle usûl kalıplarına göre düzümlenmiş alıştırmalar sunulmuş ve Türk müziğinin makam ve usûlleri gereğince yapılacak dikte çalışmaları için örneklere yer verilmiştir.

Ayrıca çalışmamızda Türk mûsikîsinde usûl bahsi irdelenerek Nim Sofyan’dan Zencir’e kadar olan bütün usûllerin kalıplarına ve velvelelerine, ilâveten, günümüz Türk mûsikîsi icrasında, nispeten daha sık karşılaşıldığı düşünülen makamlar hakkında kısa tariflere yer verilerek muhibbânın istifadelerine ve katkılarına sunulmuştur.