Türev Ürünler Piyasası İle Forex Piyasası İşlemleri ve Uygulanacak Vergi Politikaları Mustafa Göktuğ Kaya

Yeni Dünya düzeni içerisinde finansal serbestleşmenin doruk noktasına ulaştığı, ülkelerarası doğrudan yabancı sermaye yatırımların sığ kaldığı ve dünyada yaşanan siyasal dönüşüm; günümüzde ‘Risk’ kavramını daha ön plana çıkarmıştır. Yaşanan bu durumun doğal sonucu olarak her alanda ortaya çıkan belirsizlikler en çok finansal boyutta etkili olmuştur. Bu noktada özellikle tasarruf oranı düşük dolayısıyla sermayesi sığ olan gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde yaşanan finansal belirsizlikler belirli kayıpların oluşmasına neden olmuştur. Bu kayıpları en düşük seviyede tutmak ve riskten korunmak amacıyla geliştirilen araç ve yöntemler (Türev Ürünleri) piyasalarda daha sık kullanılmaya başlanılmıştır. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde fiyat ve finansal istikrar için sürdürülebilir iktisadi kalkınma ve büyümenin önemi dikkate alındığında, söz konusu araç ve yöntemler; gereklilikten ziyade zorunluluk halini almıştır.

Muhtemel kayıp olarak adlandırabileceğimiz riskten korunma araç ve yöntemlerinin tarihsel gelişim seyrine bakıldığında, 1970’li yılların sonu 1980 yılının başlarına kadar ilkel diyebileceğimiz araç ve yöntemler kullanılmıştır. 1980’li yıllardan itibaren dünyada finansal serbestleşmenin hız kazanmasıyla kültürel, sosyal, siyasal ve ekonomik alandaki muhtemel kayıplar alışık olunanın dışında görülmeye başlanmıştır. Bu durum; farklı savunma mekanizmaların ortaya çıkmasını, mevcut araç ve yöntemlerin daha yoğun kullanılarak gelişmesini sağlamıştır. Finansal serbestleşmenin hız kazanmasıyla dalgalanmaların ve buna bağlı olarak belirsizliklerin arttığı tam bu noktada türev ürünlerin (Forward, Futures, Opsiyon ve Swap Sözleşmeleri ) kullanımı, yükselen bir hızla günümüze kadar gelmiştir.

Bu açıklamalar doğrultusunda gelişmekte olan ülkeler için zorunluluk haline geldiği anlaşılan temelde finansal riskten korunmak için kullanılan türev ürünleri ve foreks işlemlerini; tanımlamak, bu sözleşmelerin ve işlemlerin Türkiye’de uygulanan vergi politikaları ve muhasebe uygulamalarını örnekler yoluyla açıklamak çalışmanın amacını teşkil etmektedir.

(Tanıtım Bülteninden)