Toplumsal Hareketlerin Dijital Çerçevesi: Sivil Toplum ve Sosyal Medya Habibe Akçay Bekiroğlu

Toplumsal hareketler, sosyal gerçeklik içinde, ya değişimi sağlamak ya da değişime direnmeye yönelik kolektif eylemlerdir. Toplumsal değişimin dışa vurumu olan tepkilerin ve hoşnutsuzlukların ürünü olarak toplumsal hareketler, bireylerin sosyal gerçekliğe yönelik talep ve beklentilerinin ifade yollarından biridir. Toplumun bazı yönlerini değiştirmek, bilinçli, uyumlu ve sürekli çabayla mümkündür. Örgütlenme ve kolektif davranış eski toplumsal hareketlerle aynı olsa da, yeni toplumsal hareketlerde kişilerin örgütlenebileceği ortamlar reelden sanala geçmiş, sosyal medya sokaktan önce en önemli toplanma alanına dönüşmüştür.
Toplumsal hareketleri anlayabilmek, hareketin tanımlanma biçimini, olaya yüklenen anlamları, üretilen çözümleri ve hareketi yönlendiren motivasyonları çözümlemekle mümkündür. Çünkü bir olayın ya da konunun sunulma biçimi, alımlanma biçimini de etkilemektedir. Bu amaçla, çalışmada söylem analizi kullanılarak söylemi oluşturan açık ve örtük anlamlar ele alınmıştır. Anlamlandırma sürecinde ise çerçeveleme ile sosyal medya metinlerinde, konunun yapılandırılma biçimini, söylemin yapısını, anlamın kurgulanışını ve söylemi oluşturan ortak anlamlar açığa çıkarılmıştır. Bu noktadan hareketle çalışma, Snow ve Benford‘un kolektif eylemi analiz etmek ve anlamak için tanımladığı üç temel çerçeve olan; “Teşhis, Tedavi ve Motivasyonel” söylem çerçeveleri etrafında, toplumsal hareketlerin sosyal medya söylemlerinde nasıl çerçevelendiğini tespit etme amacını taşımaktadır.
Bu kitap, beş yıllık emeğin, bilgi birikiminin ve araştırmanın sonucunda yazılan “Toplumsal hareketlerin sosyal medyada çerçevelenmesi: Çevre odaklı STK'lara ilişkin bir söylem çerçevesi analizi” adlı doktora tez çalışmasından üretilmiştir. Günümüz dijital toplumlarında, toplumsal hareketleri anlayabilmek ve anlamlandırabilmek isteyen herkese keyifli okumalar dilerim.

(Tanıtım Bülteninden)