The Times Sayfalarında Lozan Barış Konferansı Mehmet Okur

Yaklaşık dört yıl süren Türk İstiklal Harbinin en verimli sonucu olan Lozan Barış Antlaşması ile Misak-ı Milli esasları önemli ölçüde gerçekleştirilmiş, Osmanlı döneminde var olan; siyasî, mali, iktisadî, hukukî ve kültürel gibi birçok alanda devletin bağımsızlığını kısıtlayan uygulamalar ortadan kaldırılmıştır.

İngiltere öncülüğündeki İtilaf Devletleri Lozan’da, Osmanlı dönemindeki kazanımlarını sürdürmek için büyük gayret göstermişlerse de bu eserde de görüleceği üzere İsmet Paşa başkanlığındaki Türk heyetinin direnci karşısında hep geri adım atmak zorunda kalmışlardır. Yalnızca İngiltere’nin değil dünyanın önde gelen basın kuruluşlarından biri olan ve XVIII. yüzyılın sonlarından itibaren faaliyetlerini sürdüren The Times gazetesi, Lozan’a gönderdiği özel muhabiri vasıtasıyla, başlangıçtan barış antlaşmasının imzalanmasına kadar hemen tüm bu zorlu müzakere sürecini takip etmiş, gelişmeleri okuyucularına aktarmıştır. Gazete, genelde olduğu gibi irdelediğimiz dönemde de Londra yönetimine yakın bir politika izlemiş, Türkler; “haksız”, “işgalci”, İtilaf Devletleri ile Rumlar, Ermeniler ve diğer halklar ise mağdur olarak gösterilmiştir. Gazeteye bu özelliği nedeniyle bir propaganda aracı olarak bakılıp, belli bir görüşü yansıttığı eleştirisi yapılsa da bizce önemli olan tarafı İngiliz hükümetinin gayr-i resmi dili olması ve dolayısıyla Londra yönetiminin diplomatik metinlerde geçmeyen düşüncelerini açık etmesidir. 

Tarafımızca çevirisi yapılan ve notlandırılan eserde, The Times gazetesinde yer alan haberler (yanlış yazımlar, isimler ve bazı nitelemeleri açıklamaya dayanan notlar dışında) yorumsuz olarak verilerek İngiliz Hükümeti’nin Türkiye’ye yaklaşımını en çıplak şekilde ortaya koyulmaya çalışılmıştır. 

(Tanıtım Bülteninden)