Safevilerde Hükümdar Unvanları ve Hakimiyet Anlayışı Gülay Karadağ Çınar

Arka Kapak Yazısı (Tanıtım Bülteninden)

İnsan topluluklarının örgütlenmeye başlamasıyla birlikte bey, hükümdar ya da hakan gibi farklı şekillerde isimlendirilen liderler ortaya çıkmıştır. Bu liderler dahil olduğu kültüre özgü sembollerle ilişkilendirildikleri gibi uluslararası simgelerle de anılmışlardır. Bu bağlamda uluslararası nitelikteki hükümdar unvanları, yöneticinin hem meşruiyet kaynağı hem de otoritesinin somut göstergesidir. 

Safevî şahlarına mahsus unvanlar 16. yüzyıl İran'ında uygulanan hükümdarlık anlayışını tüm açıklığıyla ortaya koymaktadır. Buna göre bazı unvanların kullanımının ve tatbikinin çok eskilere dayandığı ve şartların değişmesine paralel olarak varlığını sürdürdüğü görülmektedir. Bazı unvanların ise dönemsel değişikliklerden etkilenerek zamanın şartlarına uyum sağladığı müşahede edilmiştir. Unvanların bir kısmı kendi içerisinde çeşitlilik arz etmektedir. Aynı mesajın farklı kavramlar üzerinden verilmesi hem dilin zenginliğinden hem de şahlara duyulan saygının büyüklüğündendir. Kısaca Safevîli vakanüvisler şahları övmek, onlara tavsiyelerde bulunmak, nasihat etmek ve geçmişteki tecrübelerden istifade ederek geleceğe projeksiyon tutmak için her türlü çabayı göstermişlerdir.