Kutadgu Bilig Yusuf Has Hacip

Yusuf Has Hacib, devleti yönetenler ve yönetim biçimleriyle ilgili sözleri ve deyişleri Orta Asya’daki Türk hükümdar ve devlet büyüklerinden seçmiştir. Onun devlet hizmetinde bulunduğu uzun zaman dikkate alınırsa, eserinde kendi gözlem ve tecrübelerine de yer verdiği görülür. Yusuf Has Hacib’in yönetim ve siyaset alanında başka kaynakları da vardır. İlk İslamî eser olması dolayısıyla ilk Müslüman filozoflar ve onların kaynağı olan Batılı düşünürlerden Eflatun ve Aristo’nun bu konuda yazdıkları, görüşleri ve felsefeleri Yusuf Has Hacib’e kaynak olmuştur. Ayrıca eserde, Müslüman filozof Fârâbî’nin eserlerinden de devlet ve yönetim konusunda istifade edildiği görülür. Yusuf Has Hacib eserinde dört soyut kavramı kişileştirmiş, bu kişilere de uygun adlar vermiştir. Eserinin baş kısımlarında bu dört kişiden bahseder ve onları okuyucuya tanıtır. Bu kişiler ve temsil ettikleri kavramlar şunlardır: Kün Togdı (hükümdar) “Gün doğdu, doğan güneş”, adaleti temsil eder. Ay Toldı (vezir) “Ay doldu, dolunay”, baht, talih ve ikbali temsil eder. Ögdülnıiş (vezirin oğlu) “Övülmüş”, akıl ve anlayışı temsil eder. Odgurımş (vezirin kardeşi) “Uyanık”, dünya işlerinin sonunu temsil eder.

(Tanıtım Bülteninden)