İslam Borçlar Hukukunda Risk Teorisi ve Rizikolu Akitler Mehmet Onur

İslam hukuku eserlerinde risk, muhatara ,gara ve cehalet konuları içerisinde incelenmiştir. Nasların doğrudan yasakladığı kumar ve gara içeren akitler yanında, Kur'an ve sünnetin belirlediği genel ilkeler dikkate alınarak müçtehit imamlarca bey  akdi bağlamında akit sistematiği oluşturulmuş ve akitler içerisinde akdi fesada götürecek derecede olan tesadüf ve şansa bağlı akitler yasaklanmıştır. Bu açıdan şans ve tesadüfe dayandırılan birçok akit, akit hürriyeti kapsamında değildir.Sonuçları tahlil ve tasedüfe dayanan rizikolu akitler, İslam borçlar hukuku ve İslam iktisadı alanında yapılan modern çalışmalarda özellikle sigorta akdi ve teminat mektubu bağlamında ele alınmış ancak bu akitlerde riba yasağı ve gara konusuna yoğunlaşılmış, rizikolu akitlerin klasik literatür bağlamında ve günümüzde nasıl anlaşılması gerektiği üzerinde yeterince durulmamıştır. Buradan hareketle günümüz çalışmalarının bir kısmında rizikolu akitlerden bazılarının ele alınmış olduğu ancak bu türden akitlerin bir bütün halinde incelenmediği hatta bazı akitlerin inceleme konusu dahi yapılmadığı gerçeği ile karşı karşıya kalmaktayız.

Çağdaş çalışmalarda yeterince işlenmemiş olan bu konuda araştırarak elde ettiğimiz bilgilerden hareketle İslam hukuku açısından rizikolu akitleri bir çevçeve içerisine oturtmaya ve bu akitlerin özelliklerini ve rizikolu yönlerini ortaya koymak suretiyle bu sözleşmeler hakkında sonuçlar ortaya koymaya çaba gösterdik.

Bu çalışmanın, rizikolu akitler konusunun günümüzde daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunmasını ve günümüzde ortaya çıkan yeni akit türlerine sağlıklı hüküm verilmesini sağlayacak teorik bir alt yapı teşkil etmesini temenni ediyoruz.

(Tanıtım Bülteninden)