Irak-İran Cephesi ve İstiklal Harbi Hatıraları Şevki Baslo Bey

1914’te başlayan 1. Dünya Savaşı insanlık tarihinin gördüğü en büyük savaşlardan biridir. Avrupa’da başlayan bu savaş kısa zamanda yayılmış ve Osmanlı Devleti bu savaşta tarafsız kalamayıp İngiltere, Fransa, Rusya gibi güçlü İtilaf Devletleri'ne karşı Almanya’nın başını çektiği Üçlü İttifak'a katılmak zorunda kalmıştır. Osmanlı’nın bu savaşta savaştığı cephelerden biri Irak ve İran Cepheleridir. İngiltere, henüz Osmanlı Devleti savaşa dahil değilken, Ekim ayında Basra’ya asker çıkarmıştır. Osmanlı Devleti savaşa dahil olunca Irak Cephesi’nde Britanya’ya karşı savaşmış, Kutülamare gibi mühim zaferler de elde etmiştir. Osmanlı Devleti ayrıca İran’ın kuzeyinden güneye Irak sınırına yayılan Rusya’yı durdurmak için İran’a sınır ötesi operasyon gerçekleştirmiş ve Osmanlı birlikleri Hemedan’a kadar İran’ı işgal edip orada Ruslarla harp etmiştir. İran Harekatı’na katılan askerlerden biri de hatıratını yayına hazırladığımız Şevki Baslo Bey’dir. İBB Atatürk Kitaplığı koleksiyonunda yer alan ve yayına hazırladığımız bu hatıratı Şevki Bey kaleme alırken asıl kaynağını tuttuğu cerideler askerî raporlar, günlükler teşkil etmektedir. Şevki Bey hatıratında ifade ettiği gibi ceride tutmaya çok ehemmiyet vermiş ve hatta bazen arkadaşlarının kendi ceridelerine müracaat ettiğini söylemiştir. Şevki Bey’in hatıratından çok iyi bir gözlem yeteneğine sahip olduğu, gördüğü insanları ve çevreyi çok iyi bir şekilde tasvir ettiği rahatlıkla anlaşılmaktadır.
Döneme ait resimlerle desteklenen eser yakın tarihimize dair önemli bir kaynak değerindedir