Göstergelerle Ekonomik Denge Analizi Mehmet Alagöz

Ekonomik denge durumları, ülke ekonomilerinin performanslarının analiz edilmesine yardımcı olan ve karşılıklı etkileşimlerini göz önüne alarak geleceğe yönelik strateji, tahmin ve planlama yapmayı kolaylaştıran kapsayıcı bir bakış açısı sunar. Bu yüzden ülkelerin ekonomik performans değerlendirilmelerinde, bütün dengelerin ve dengelerdeki değişimlerin birlikte ele alınması gerekmektedir. Çünkü bir ekonomik denge içerisinde meydana gelen gelişim veya değişimin bütüncül sistem içerisinde diğer dengelere yansımaları farklı yönde, boyutta veya hızda gerçekleşebilmektedir. Örneğin kamu dengesi gelir, gider ve finansman kalemleri ile ödemeler dengesi arasında karşılıklı etkileşim söz konusudur. İhracat ile ilgili işlemler doğrudan dış denge ile ilişkili iken, ihracata uygulanan teşvik ve diğer politika harcamaları kamu dengesinde giderleri artırmakta ve gelirleri azaltmaktadır. Bunun yanında kamu kesimi dış borçlanmaları sermaye hesabında yer alırken, dış borç faiz verileri de kamu dengesinde gösterilmektedir.

Bu amaçla; birinci bölüm olan Kamu Dengesinde; bütçe fazlası/açığı, faiz dışı bütçe dengesi ve GSYH’ye oranı, doğrudan ve dolaylı vergi gelirlerinin toplam vergi gelirleri içerisindeki payları, kamu harcamalarının GSYH'ye oranı, vergi yükü, kamu kesimi ile ilgili brüt/net borç stoku veya borç yükü, gibi göstergeler üzerinde durulmuştur. İkinci bölüm Mali ve Parasal Dengede; faiz oranları, döviz kurları, parasal ve finansal istatistikleri, TCMB analitik bilançosuna, toplam dış borç stoku GSYH, toplam dış borç stoku ihracat, borç servisi ihracat, faiz servisi artış hızı ihracat artış hızı gibi göstergeler ön plana çıkarılmıştır. Son bölüm Dış Dengede ise; dış ödemeler bilançosu, uluslararası yatırım pozisyonu, uluslararası rezervler ve döviz likiditesi, cari açık GSYH, net hata noksan hesabı gibi göstergeler incelenmiştir.

(Tanıtım Bülteninden)