Fransız Roland Destanında Endülüs Müslümanları Fuat Boyacıoğlu

Orta Çağ Hıristiyanlığından bugüne kadar, tarihte adı konulmuş ya da konulmamış birçok Haçlı Seferi yapılmıştır. Fransız Kralı Şarlman’ın önderliğinde Haçlı orduları pagan olarak niteledikleri Endülüslü Müslümanlardan İspanya’yı tekrar fethetmeye (Reconquista) girişmeleri de Haçlı Seferleri kapsamındadır.  Fransız Kahramanlık Destanları (Chansons de geste)’nın oluşum ve gelişim dönemi yaklaşık 1100’lü yıllardan 1300’lü yıllara kadar uzanır. Bu zaman dilimi, 1096 yılından 1270 yılına kadarki bir süreyi kapsayan Haçlı Seferleri dönemine denk düşmektedir. Bu destanlar içinde yer alan Kral Destanları grubunda tasnif edilen Roland Destanı en ünlüsü olmuş edebiyat tarihi kitaplarında başköşeye oturtulmuştur. Bu destanda VIII-IX. yüzyıllarda Endülüs Müslümanları ile Fransızların ataları Frankların arasında meydana gelen savaşlar ve tarihi olaylar, değişikliğe uğratılarak manzum bir destan haline getirilmiş, bunlar Haçlı Seferlerine teşvik ve takviye olarak kullanılmıştır. Bu destan, kuşaktan kuşağa aktarıldığından ve yanlış bilgiler içerdiğinden dolayı Hıristiyan dünyası ile İslam dünyası arasında tarihi ve kültürel önyargı ve düşmanlıklara neden olmuştur. Destanda Pirene Dağları’nda Roncevaux Geçidi’nde Fransız ordusuna saldıranlar Hıristiyan Basklılar iken Sarazen denilen Müslüman Araplara dönüşmüştür. Bütün ortaçağ boyunca Sarazenler günah keçisi olmuştur. Epik bir şiir olan Roland Destanı, tarihte Fransız kralı Şarlman’ın İspanya’ya 15 Ağustos 778 tarihinde toprak kazanmak için çıktığı seferi, kutsal bir savaşa dönüştürmüş ve tarihte İslam coğrafyasına yapılacak haçlı seferlerine tarihi bir destek ve coşku vermek için kaleme alınmıştır.

(Tanıtım Bülteninden)