Budist Erdem Öyküleri - Aryaşura'nın Catakamalasında Buda Ali Gül

Bu çalışma, tercüme ve tahlil içerikli bir yapı arz edip Aryaşura (MS 4. yüzyıl) tarafından Sanskrit dilinde kaleme alınan Catakamala (Cātakamālā) isimli eseri merkeze almaktadır. Catakamala, Budist edebiyat açısından son derece önemli bir klasiktir. Buda’nın eski yaşam anlatıları etrafında şekillenen öyküleri barındıran eserin esas hedef i Budist ahlaki/etik öğretileri ortaya koymaktır. Catakamala’da öykülerin kahramanı olarak karşımıza bodhisattva figürü, yani Buda olma yolunda bir namzet çıkar. Her bir öyküde farklı bir forma bürünen bodhisattva, ona geleceğin Budası olmayı hak ettirecek erdemleri sergiler. Hint geleneğinde köklü yeri olan yeniden bedenlenme inancının “geçmiş yaşam öyküleri” gibi bir anlayışa zemin hazırladığı açıktır. Budistlerin bu anlamda Buda’nın önceki yaşamlarına inancı ve ilgisi şüphesizdir. Öte yandan öykülerde zaman zaman görülen, Buda’nın hayvan formundaki bedenlenmelerinin, tümüyle realist bir tarihsel yaklaşımı yansıtması makul değildir. Bu bakımdan Catakamala’nın, ahlaki/etik eğitimi amaç edinen kurgusal bir metin olduğu zihinde tutulmalıdır.