Asrın Kapısını Açan Modernist Bir Öğretmen ve Yazar: Sabri Cemil Yalkut İlknur Doğan Kamalı

Sabri Cemil Yalkut, asrın kapısında doğan ve Türk milletinin en buhranlı dönemlerinde eserlerini vermiş eğitimci, muharrir, şair ve idareci yönünü aynı potada eriterek vatanı için mücadele eden mümtaz şahsiyetlerden biridir. Cemil Efendi’nin oğlu olan Sabri Cemil Bey, halkın içinde yetişmiş, öğretmen ve idarecilik görevi nedeniyle Osmanlı Devleti sınırları içinde pek çok yeri dolaşmıştır. Sabri Cemil Bey, şiirleri, makaleleri, hikâyeleri, çeviri eserleri, mensur şiir ve tiyatrolarıyla önemli bir sanat ve fikir adamıdır. İdealist öğretmen olan Sabri Cemil öncelikle şiirleriyle tanınmıştır. Cemil Bey’in Yıldız (Üsküp), Yeni Mektep (Üsküp), Karesi (Balıkesir), Yeni Fikir (İstanbul), Tedrisat-ı İbtidaiyye Mecmuası (İstanbul) gibi süreli yayınlarda yazıları yayımlanmıştır. Sabri Cemil Bey, bir yandan çeşitli mecmua ve gazetelerde yayımlanan yazılarıyla kendini ifade ederken, öte yandan okulda öğrencisini, sokaklarda halkını aydınlatmak için gayret göstermiştir. Muharrir, yazılarında kimi zaman edebiyat ve dil konularına değinmiş, kimi zaman da pedagojiye yer vermiştir.

Sabri Cemil Bey, çocuklar için kaleme aldığı şiirleri, makaleleri, pedagojiye dair çeviri ve telif çalışmalarıyla Meşrutiyet dönemi ile Cumhuriyet döneminde adından sıklıkla söz ettirmiş öğretmen, yazar ve fikir adamıdır.

Yazar, Meşrutiyet dönemi sanatçısı olmasına rağmen, eserlerini üretirken Milli edebiyat dönemi şair ve yazarlarından etkilenmiştir. Şair, Atatürk inkılâplarına bağlı yenilikçi bir kişiliğe sahiptir.

Sabri Cemil Bey’in eserleri onun çok yönlü ve yeniliğe açık bir isim olduğunun ispatı niteliğindedir. Sabri Cemil Bey’in eserlerinin ortak noktası ise hepsinin didaktik bir amaçla kaleme alınmış olmasıdır.

Sabri Cemil Bey, özellikle çocuklar için kaleme aldığı şiirleri ile Balkanlardaki çocuk edebiyatının öncüsü sayılmaktadır. Eğer bugün Balkanlar’da Türk edebiyatından söz edebiliyorsak bunda Sabri Cemil Bey’in payı oldukça fazladır.

Bununla beraber, Sabri Cemil Bey hakkında akademik düzeyde yeterince çalışma yapılmamış, onun Türk edebiyat ve fikir dünyasındaki yeri tam olarak ortaya konulamamıştır. Bu çalışmaya, Sabri Cemil’in hayatı ve edebî eserleri üzerinde yeterince durulmadığı için başlanmıştır. Bu sebeple onun edebî kişiliği ve eserlerini tahlil etme ihtiyacı hissedilmiştir.

Bu kitabın amacı, Meşrutiyet Dönemi Türk edebiyatının bu üretken ve başarılı sanatçısını edebiyatla ilgilenen çevrelere tanıtabilmektir.

(Tanıtım Bülteninden)