Kıraatlerde Tevatür Olgusu Osman Bayraktutan

Kıraat, yazılı olan metnin eda keyfiyeti ve telaffuz edilmesi, fonetik farklılıklarının ses yöntemiyle ortaya çıkardığı bir takım farklılıklardan meydana gelmektedir. Kırâatler, Kur’an tarihi ve Kur’an ilimlerinin en önemli konularından biridir. Bu ilimle ilgilenen araştırmacılar, gerek gelenekte ve gerekse modern dönemde kıraatlerin ortaya çıkışı, tarihi süreci ve referanslarıyla alakalı birçok yaklaşımın sergilendiğini ve bunun sonucunda da birbirine yakın veya zıt görüşlerin ortaya çıktığını müşahede edeceklerdir.

Kırâat farklılıkları, kıraatleri inceleyenlerin ilgilendikleri konuların başında gelmektedir. Bu, Hz. Peygamber zamanına dayanan bir olgudur. Bu olgunun başta gelen nedenleri arasında, Hz. Peygamber’in inen vahiy lafızlarını kendi lehçelerine göre okuma izni vermesi yatmaktadır. Hem kolaylık prensibiyle alakalı tartışmalar hem de ruhsat mantığı dışında olan farklı okumaların tartışması Hz. Peygamber zamanında başlamıştır denebilir. Hz. Peygamber’den sonra da bu tartışmalar hızını artırarak devam etmiştir. Yedi harfle ilgili ortaya atılan rivâyetler ve bu rivâyetlerdeki belirsizlik, İslam coğrafyasının genişlemesi nedeniyle ortaya çıkan bazı problemler, lahn olgusu, sosyal ve siyasal etkenlerin kırâatleri etkileme çabaları, vb. nedenler, süreç içerisinde kırâat alanında ortaya çıkan sorunlar olarak göze çarpmaktadır.

(Tanıtım Bülteninden)