Dil ve Düşünce

Dilbilimsel Görelilik Teorisi (Safir-Whorf Teorisi) bir dilin yapısının, içinde bulunduğu kültürde düşünceyi etkilediğini ve davranış kalıplarını şekillendirdiğini savunur. Hâlâ tartışılan teoriye göre düşünce, dilin bir ürünüdür. Bireylerin kavrama sistemleri ve dünyayı algılama biçimleri konuştukları dil ile şekillenir. Modern felsefenin omurgasında Kant, Nietzsche, Wittgenstein, Schopenhauer, Marx, Adorno, Engels, Heidegger, Schiller gibi Almanca konuşanların çoğunlukta olması da bir tesadüf olamaz. Fikirlerin ve düşüncelerin sadece dolaşımı değil, üretimi de dil üzerindendir. Dil geri belemeyle kültürden, doğal olarak etkilenip dönüşür; ancak nedenselliğin yönü ilk adımda dilden düşünceye doğrudur ve dil ilettiği düşünceleri oluşturan makinenin hem yapı taşı, hem mimarıdır.

Bu ay KararsızOkur'da içlerine bilinçli olarak dil-düşünce bağlantısı gömülmüş romanları bir araya getirdik. Bunların yanına alışılageldik dil kodlarını eğip büken ve hatta bazen kıran, dil ile bir derdi olan romanlardan koyduk. Bu romanlar, dilin düşünceye koyduğu sınırlara boyun eğmedi, Whorfianizmin öngördüğü bariyerlere saldıran öncüler oldular- ya da kültürün dile olan geri besleme kanalına yıkıcı balyozlar doldurdular. Ne olursa olsun, yazarları anayoldan yürümeyi reddetti ve kendi patikalarını kendileri açtı.

Birtakım rakamlarla:

Yaşayan dil sayısı: 6912

Tehlike altındaki dil sayısı: 516

En çok dilin konuşulduğu ülke: Papua Yeni Gine, 820 yaşayan dil

Yazıya dökülen ilk dil: Sümerce veya Antik Mısır Dili ( MÖ 3200)

En zengin dil: İngilizce, 250.000 ayrı kelime

En fakir dil: Taki Taki, 340 kelime - Surinam

En geniş alfabe: Khamer, 74 harf (Kamboçya)

En dar alfabe: Rotokas, 12 harf (Papua Yeni Gine)

En çok Oscar ödülü kazanan dil: İtalyanca

En çok çevrilen doküman: İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi

Yüzüklerin Efendisi'ndeki kurgu dil sayısı: 12

Vatikan'da Latince hizmet veren bir ATM var!