Yanardağın Altında

Yıllarca romancı olarak çaba sarf ettikten sonra, Lowry’nin başyapıtı kendisine uluslararası bir edebî ün kazandırdı. Lowry daha sonraları bu romanın Dante’nin İlahi Komedya’sından esinlenilmiş bir üçlemenin ilk kitabı olarak yazıldığını, Yanardağın Altında’nın cehennemin bir görüntüsü olduğunu ileri sürdü. Hikâye bize, alkolik İngiliz Konsolos Geoffrey Firmin’in Meksika’nın kurgusal şehri Quauhnahuac’da (Cuernavaca olarak yorumlanabilir) geçirdiği hayatının son gününü anlatır. Bu gün, hikâyenin akışına uygun olarak, ölüleri anma festivali olan Ölüler Günü’ne rastlamaktadır. Roman, Firmin’in karısı Yvonne’la bir ilişki yaşamış olan eski komşusu Jacques Laruelle tarafından geriye dönüşlerle anlatılır. Yvonne, konsolosla yaşadığı sorunlu ilişkiyi düzeltmeye çalışmak üzere geri döner ve kayınbiraderi Hugh’la birlikte, giderek artan şiddet tehlikesiyle hiç de tekin olmayan festivale gider. Geoffrey, Yvonne ve Hugh’dan korkunç bir fırtına yüzünde ayrı düştüğünde, gün çiftin ölümleriyle sona erer. Yvonne sahibinin elinden kurtulan bir at tarafından çiğnenerek ölür, Geoffrey de faşist eşkıyalar tarafından öldürülerek volkanın altındaki hendeğe atılır.

Lowry’nin yapıtındaki güçlü sembolizm ve gösterişli ya-zım biçimi, karakterlerinden çok daha fazla öne çıkar. Ölüler Günü festivalinin volkanın altında kurgulanması kendine zarar veren kahramanın kaçınılmaz ölümüne işaret etmekte, ama aynı zamanda da bunalım içindeki bir kültürün daha geniş patlamalarını da göstermektedir; roman 1938 yılında geçer ve 2. Dünya Savaşı sırasında yazılmıştır. Firmin’in faşistlerin elinde ölmesi, kolaylıkla kontrol altına alınamayacak zalim bir dünya düzenine önceden işaret eder. Öte yandan, Lowry’nin bütün yapıtları gibi, Yanardağın Altında da otobiyografik bir çalışmadır ve eski karısı Jan Gabrial’la ilişkisinin, başta ileride kendisinin “kazayla ölümüne” neden olacak alkol olmak üzere, büyük ölçüde kendi aşırılıklarının ve saplantılarının neden olduğu bitişini betimler .